Tuesday, April 16, 2013

వ్యవసాయం: నీరు, విద్యుత్తు



                  
వ్యవసాయ రంగానికి ఉచిత విద్యుత్ ఇవ్వడం వల్లనే రాష్ట్రం విద్యుత్ సంక్షోభంలోకి నెట్టబడిందనే కొందరు అవగాహనారాహిత్యంతో దుష్ప్రచారాన్ని  చేస్తున్నారు. వ్యవసాయం దేశ ఆర్ధిక వ్యవస్థకు వెన్నెముక. దేశంలోని మొత్తం ఉపాధిలో 58% కల్పిస్తూ, దేశ స్థూల జాతీయోత్పత్తికి (జి.డి.పి.) 12% ఆదాయాన్ని సమకూర్చుతూ, దేశ ఆర్ధిక వ్యవస్థలో వ్యవసాయ రంగం ముఖ్య భూమికను పోషిస్తోంది. మన రాష్ట్ర జనాభాలో అరవై శాతానికి పైగా వ్యవసాయమే జీవనాధారంగా వుంది. 2012-13 ఆర్దిక సం.లో రాష్ట్ర జి.డి.పి.లో వ్యవసాయ రంగం 18.7% వాటా కలిగివుంది. అయినా మన వ్యవసాయరంగం దీనావస్థలో వుంది. వేలాది మంది చిన్న,మధ్య తరగతి రైతులు ఆత్మహత్యల పాలవుతున్నారు. ఈ పూర్వరంగంలో కూడా 1.96% వృద్దిరేటుతో రాష్ట్ర ఆర్దికాభివృద్ధిలో కీలకపాత్రను కలిగివుంది(ఆం.ప్ర. సోషియో ఎకనామిక్ సర్వే 2012-13 వివరాల ఆధారంగా). వ్యవసాయ రంగానికిస్తున్న సబ్సిడీలపై కొంత మంది అనవసరమంటూ గగ్గోలు పెడుతున్నారు. ఆహారోత్పత్తి  దెబ్బ తింటే ఆహార భద్రత ప్రమాదంలో పడుతుంది. ఈ విషయాన్ని మరచిపోకూడదు. అంతేకాక అనేక భారీ, మధ్య తరగతి పరిశ్రమలకు ముడి సరుకులను వ్యవసాయ రంగమే సరఫరా చేస్తోంది. అదే సమయంలో వ్యవసాయ రంగం అనేక సమస్యలతో సతమతమవుతూ అతి కష్టంతో మనుగడ సాగిస్తూండడం దేశ ఆర్ధిక పునాదిని బలహీన పరుస్తోంది. ఉపాధికి, ఆర్ధిక ప్రగతికే కాక దేశ ఆహార భద్రతకూ  వ్యవసాయ రంగ అభివృద్ధి మూలం అని మర్చిపోరాదు. “వ్యవసాయ రంగాన్ని కాపాడు కొందాం! దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థను పరిరక్షించు కొందాం!” అన్నది అందరి నినాదం కావాలి. వ్యవసాయనికిస్తున్న సబ్సిడీలను విమర్శించే వారంతా ఈ నిజాలను గుర్తెరిగి మాట్లాడాలి .                             ప్రభుత్వ భాధ్యతారాహిత్యం, జవాబు దారీతనం లేని, అప్రజాస్వామిక విధానాలే విద్యుత్ రంగంలో ప్రస్తుత దుస్థితికి కారణం. మొత్తం రాష్ట్రానికి 95,000 మిలియన్ యూనిట్ల విద్యుత్ అవసరం కాగా కేవలం 70,000 మిలియన్ యూనిట్ల విద్యుత్ ను మాత్రమే ప్రభుత్వం సరఫరా చేయగలుగుతోంది. విద్యుత్ కోతలను అమలు చేయడంలో ప్రభుత్వం విసక్షణారహితంగా వ్యవహరిస్తూ గ్రామీణ ఆర్థిక వ్యవస్థను గొడ్డలి పెట్టుకు గురిచేస్తున్నది. వ్యవసాయానికి 9 గంటల పాటు నాణ్యమైన విద్యుత్తును సరఫరా చేస్తామని వాగ్దానం చేసిన ప్రభుత్వం కడకు 7 గంటలు కూడా సరఫరా చేయకుండా రైతాంగం వెన్ను విరిచింది. వోల్టేజి, తీవ్ర స్థాయిలో కోతలు, సరఫరా చేస్తున్న విద్యుత్తును కూడా నిరాటంకంగా ఇవ్వకపోవడం, రాత్రి పూట సరఫరా పర్యవసానంగా రైతాంగం అనిభవిస్తున్న బాధలు వర్ణనాతీతం. ప్రభుత్వ అసమర్ధత వలన విద్యుత్తు, సాగు నీరు, ఇతర కారకాల సరఫరాలో నాణ్యత లోపించడంతో మన వ్యవసాయ రంగం తీవ్రమైన సంక్షోభంలోకి నెట్టబడింది. భూగర్భ జల మట్టం తగ్గిపోకుండా వర్షా కాలంలో నీటిని నిల్వ చేసుకోవడానికి వీలుగా ప్రభుత్వం నిర్మాణాత్మకమైన చర్యలు తీసుకోక పోవడంతో  వ్యవసాయ పంపుసెట్లకు విద్యుత్ వినియోగం విపరీతంగా పెరిగిపోయింది. మెట్ట మరియు వాణిజ్య  పంటలను పండించడానికి పగటి పూట విద్యుత్ సరఫరా  తప్పనిసరిగా కావాలి. ఈ దృష్ట్యా పగటి పూట కోతలు లేకుండా 3 ఫేస్ విద్యుత్ ను నిరంతరాయంగా అందించాల్సిన బాధ్యత ప్రభుత్వంపై ఉన్నది.                                                                      ఉచిత విద్యుత్ రైతు కోసమా! సమాజం కోసమా! :  వ్యవసాయానికి ఉచిత విద్యుత్ ఇవ్వడం ఇతర రంగాల వారు చేస్తున్న పెద్ద త్యాగంగా పరిగణిస్తున్నారు.కాని నిజానికి విద్యుత్ కొరతల కాలంలో కేవలం రాత్రిళ్ళు మాత్రమే సరఫరా చేస్తున్నారు.అర్ధరాత్రి తరువాత ఇతర రంగాలకు విద్యుత్ అవసరం అతి తక్కువ ఉంటుంది, అలా అని విద్యుత్ ఉత్పత్తిని పూర్తిగా నిలిపి వేయడం వీలు కాదు. కాబట్టి ఆ తప్పనిసరి విద్యుత్ ఉత్పత్తిని మాత్రమే ఉచిత సరఫరా పేరిట వ్యవసాయానికి ఇస్తూ త్యాగ ధనుల్లా నటిస్తున్నారు.దేశ ఆహార భద్రతను కాపాడుతూ, అహర్నిశలు కష్టించే రైతన్నలు త్యాగ మూర్తులా లేక తమకు అనవసరమైన దానిని విదిలిస్తున్న వారా అనేది గుర్తించాలి. ఇక్కడ అసలు రైతు విద్యుత్ మీద ఎందుకు ఆధారపడాలి? కేవలం వ్యవసాయానికి నీటి లభ్యత తగ్గడమే దీనికి కారణం. అంటే నీరు రైతుకు, విద్యుత్ కు మధ్య ఒక వారధిలా నిలుస్తోంది. మనకు లభ్యమయ్యే నీటిని మొదటి ప్రాధాన్యతగా త్రాగు నీటికి, ఆ తరువాత రెండో ప్రాధాన్యత  వ్యవసాయానికి ఇవ్వాలని ప్రపంచ దేశాలన్నీ అనేక సందర్భాలలో ఏకగ్రీవంగా ఒప్పుకున్న విషయం. కాబట్టి రైతే నీటికి ప్రధాన హక్కుదారు. ప్రభుత్వం నీటిని అందించలేనప్పుడు విద్యుత్తునైనా పొందే హక్కు రైతుకున్నది.                                                                                               నీటికి, విద్యుత్తుకు ఉన్న అనుబంధం:  నీరు , విద్యుత్ ఒక దానిపై  మరొకటి ఆధార పడి వుంటాయి. నీరు "జల విద్యుత్" ను ఉత్పత్తి చేస్తుంది. విద్యుత్తును వినియోగించుకొని భూగర్భ జలాలను తోడుకోవడం, ఎత్తిపోతల పధకాల ద్వారా నీటిని సాగు అవసరాలకు తరలించడం జరుగుతున్నది. రాష్ట్రంలో దాదాపు 70,000 కుంటలు, చెరువులు ఉన్నాయి. వాటి మరమ్మత్తులపై ప్రభుత్వం నిర్లక్ష్యం వహించడం వలన అత్యధిక భాగం నిరుపయోగమవుతున్నాయి. భూగర్భ జల వినియోగంపై తప్పని సరిగా ఆధారపడాల్సి రావడంతో భూగర్భ జలాలు అతి త్వరగా అడుగంటి పోతున్నాయి. దీని వలన వ్యవసాయ పంపు సెట్లు పెరిగి విద్యుత్ వినియోగం పెరుగుతోంది. కుంటలు, చెరువులకు మరమ్మత్తులు చేసి పూర్తి స్థాయిలో వినియోగంలోకి తేవడానికి, వీలున్న చోట్ల చెక్ డ్యాం లను నిర్మించడం ద్వారా భూగర్భ జలాలను పెంపొందించడానికి ప్రభుత్వం ఒక నిర్మాణాత్మకమైన‌ విధానాన్ని రూపొందించి, అవసరమైన‌ నిథులను కేటాయించి అమలు చేస్తే బహుళ ప్రయోజనాలు వనగూడుతాయి. జలవనరుల అభివృద్ధి, నిర్వహణ, వినియోగం మరియు విద్యుత్ ఉత్పత్తి , హేతుబద్ద వినియోగానికి సంబంధించి సమగ్రమైన విధానాన్ని రూపొందించి  ప్రణాళికాబద్దంగా అమలు చేస్తే సత్ఫలితాలుంటాయి. నీరు, విద్యుత్ లను పొదుపుగా వాడుకోవచ్చు. ఉదాహరణకు వర్షా కాలంలో, జల విద్యుత్ సరఫరా వున్న సమయాల్లో  ఎత్తైన ప్రదేశాలలో వున్న  చెరువుల్లోకి నీటిని పంప్ చేసి, తరువాత అవసరం వున్నప్పుడు చిన్న కాలువలు, పైపుల సాయంతో వ్యవసాయానికి నీటిని అందేలా చేయవచ్చు. అదే సమయంలో చిన్న, చిన్న జల విద్యుత్ కేంద్రాల నిర్మాణం చేపడితే మరింత ఉపయోగం వుంటుంది. ఉదాహరణకి, ప్రాణహిత - చేవెళ్ళ ఎత్తిపోతల పథకాన్ని నిర్మించడం కష్ట సాధ్యమని కొందరు వాదిస్తున్నారు. ఆ పథకానికి అవసరమైన 3,500 మెగా వాట్ల విద్యుత్ ఎక్కడి నుంచి వస్తుందని ప్రశ్నిస్తున్నారు. ఈ పథకం ఆయకట్టు క్రిందికి వచ్చే ప్రాంతాలలో దాదాపు ఏడు లక్షల వ్యవసాయ పంప్ సెట్ల వినియోగం ఉన్నట్లు ఒక అంచనా. ఈ ఎత్తిపోతల పథకానికి అయ్యే విద్యుత్ ఖర్చు, ప్రస్తుతం ఈ ప్రాంతంలో వినియోగంలోనున్న బోర్ వెల్స్ కు వాడుతున్న విద్యుత్ కంటే తక్కువగానే ఉంటుందని అంచనా.                                                                                                                              సౌరశక్తి పంప్ సెట్లు :  సాగు నీటి ప్రాజెక్టుల ద్వారా నీటిపారుదల సౌకర్యాలు లేని ప్రాంతాలు, మెట్ట ప్రాంతాలలో పంప్ సెట్లకు సౌరశక్తిని అందుబాటులోకి తీసుకురావడానికి ప్రభుత్వం అవసరమైన పెట్టుబడులను పెట్టాలి. డ్రిప్ ఇరిగేషన్ ను ప్రోత్సహించడానికి ఇస్తున్నట్లుగానే సౌరశక్తి పంప్ సెట్లను నెలకొల్పుకోవడానికి పెద్ద ఎత్తున రాయితీలు ఇవ్వాలి. తద్వారా మెట్ట పైర్లు, వాణిజ్య పంటల సాగుకు సాంప్రదాయక విద్యుత్తు సరఫరాపై ఆధారపడ‌కుండా స్వయం పోషకత్వాన్ని సాధించడానికి దోహదపడుతుంది. ఈ పైర్ల సాగుకు పగటి పూటే విద్యుత్తు కావాలి. వర్షా కాలంలో విద్యుత్ అవసరం ఉండదు. ఈ పంటలు పండించే ప్రాంతాలలో సౌర శక్తితో విద్యుత్ ఉత్పత్తికి పుష్కలంగా అవకాశాలున్నాయి. దీని ద్వారా గ్రామీణ ప్రాంతాలలో ఉపాథి కల్పనకు అవకాశాలు ఉంటాయి. విద్యుత్ ఉత్పత్తి వికేంద్రీకరించబడి, ప్రజల చేతుల్లోకి వెళుతుంది. ఒక విధంగా ప్రజాతంత్రీకరించబడుతుంది. మొదట సౌర శక్తి ద్వారా విద్యుత్తును ఉత్పత్తి చేసే పలకలు (ప్యానల్స్) కోసం పెద్ద పెద్ద పరిశ్రమలపై ఆధారపడవలసి రావచ్చు, కానీ తరువాత నిర్వహణ, మరమ్మత్తులు వంటి వాటి కోసం స్థానికంగానే తర్పీదు పొందిన వారితో విద్యుత్ ఉత్పత్తి ప్రక్రియ కొనసాగుతుంది. వర్షాల కోసం ఆకాశం వైపు ఎదురుతెన్నులు చూసినట్లు విద్యుత్ కోసం విద్యుత్ తీగల వైపు ఆశగా ఎదురు చూసే దుస్థితి నుండి కొంత వరకైనా రైతాంగం విముక్తి అవుతుంది. అనివార్యమైనప్పుడు మాత్రం గ్రిడ్ నుండి విద్యుత్తు సరఫరాకు ప్రస్తుతమున్న మౌలిక సదుపాయాలను యదాథదంగా నిర్వహించాలి. అత్యవసర పరిస్థితుల్లో విద్యుత్ సరఫరాకు ఆ ఏర్పాటు అనివార్యం.                                                                                            థర్మల్ కేంద్రాలకు సముద్ర జలాలు:  రోజు రోజుకూ నీటి లభ్యత, నిల్వ తగ్గిపోతున్న ఈ దశలో విద్యుదుత్పత్తి కోసం నీటిని వృధా చేయలేము. థర్మల్, అణు విద్యుత్ కేంద్రాలకు నీటి అవసరం చాల ఎక్కువ. ఇప్పుడు సముద్ర జలాలను శుద్ధి చేసి విద్యుత్ కేంద్రాలలో బాయిలర్లను చల్లబరచడానికి ఉపయోగించి విద్యుత్ ఉత్పత్తి చేస్తామని ప్రతిపాదనలు చేస్తున్నారు. కాని ఆచరణలోకి వస్తే సముద్ర జలాలను శుద్ధి చేయడం అత్యంత వ్యయంతో కూడుకున్నదే కాక అక్కడ ఉత్పత్తయిన విద్యుత్తులో అధిక భాగం శుద్ధి చేయడానికే ఉపయోగించాల్సి వుంటుంది. కావున ఈ ప్రతిపాదన ద్వారా కేవలం బయటి ప్రపంచానికి గంతలు కట్టి మామూలు నీటిని తాము వాడుకోవడం లేదని నమ్మబలకడానికి చేసే ప్రయత్నమే ఇది!        క‌డ‌ప‌ జిల్లా పులివెందుల‌ స‌మీపంలోని తుమ్మలపల్లి వద్ద ప్రతిపాదిత అణు విద్యుత్ కేంద్రానికి సోమశిల రిజర్వాయరు నుండి 12.5 టి.యం.సి.ల నీటిని సరఫరా చేయడానికి రాష్ట్ర ప్రభుత్వం సూత్ర ప్రాయంగా ఆమోదించింది. త్రాగు నీటికి,సాగు నీటికి తల్లడిల్లి పోతున్న క‌ర‌వు సీమ‌లో నీరెక్కడిది?                                                                                                                                              జల విద్యుత్: మన రాష్ట్రంలో జల విద్యుత్ కు ఉన్న అవకాశాలు తగ్గిపోతున్నాయి. భవిష్యత్తులో ఈ రంగంలో విస్తరణకు అవకాశాలు తక్కువ. నీరు, విద్యుత్ రెండూ ఒకదానికొకటి విడదీయలేనివి. ఈ విషయంలో మరింత ముందు చూపుతో ఆలోచించి సమన్వయం చేసుకోవాలి. వర్షాకాలంలో నీటి లభ్యత ఎక్కువగాను, గృహ, వ్యవసాయ విద్యుత్ వినియోగం తక్కువగాను వుంటుంది. ఈ సమయంలో ఉత్పత్తయ్యే విద్యుత్ ను ఎత్తిపోతల పథకాలకు ఉపయోగించి ఎత్తైన ప్రదేశాలలో వున్న పెద్ద జలాశయాలు, చెరువులు నింపుకుని వర్షాకాలానంతరం వ్యవసాయానికి వినియోగించాలి. వ్యవసాయ, గృహ సముదాయాలలో  ఇంకుడు గుంటల ద్వారా భూగర్భ జలాల స్థాయిని పెంచుకోవడాన్ని ప్రోత్సహించాలి. దీని వలన భూగర్భ జలాలు పెరిగి జలాశయాలలో నీటి వినియోగం తగ్గుతుంది. అలాగే బోర్ వెల్స్ లో నీరు పైనే ఉండడం వలన విద్యుత్ కూడా ఆదా అవుతుంది. మధ్య తరహా, సూక్ష్మ జల విద్యుత్ కేంద్రాలను సహకార సంఘాల ఆధ్వర్యంలో నెలకొల్పేలా ప్రోత్సహించాలి, వీటికి రాష్ట్రంలో అనేక చోట్ల అనుకూల ప్రదేశాలున్నాయి. రాష్ట్రంలో 250 మె.వా. ఉత్పత్తికి అవకశమున్నట్లుగా గుర్తించిన 377 ప్రదేశాలలో 57 మాత్రమే వినియోగించుకోబడుతున్నాయి. సూక్ష్మ జల విద్యుత్ కేంద్రాలతో మరో 310 మె.వా. ఉత్పత్తికి అవకాశమున్నా, ఆ దిశగా ప్రయత్నించడం లేదు.                                                                                   విద్యుత్ సరఫరా విధాన ప్రతిపాదన :  దేశ ఆర్ధికాభివృద్ధికి, ఉద్యోగావకాశాల పెరుగుదలకు విద్యుత్ ఉత్పత్తి - వినియోగం మూల కారణంగా వుంటుంది. విద్యుత్ లోటు ఎక్కువగా వున్న ఈ తరుణంలో ఏయే అవసరాలకు ఎంతెంత విద్యుత్ కేటాయించాలనేది ఏ ప్రభుత్వం ముందైనా వుండే సమస్యే . 1) త్రాగు నీరు మరియు గృహావసరాలు, 2) వ్యవసాయం,  3) భారీ పరిశ్రమలు, 4) చిన్న తరహా పరిశ్రమలు, 5) వ్యాపార సముదాయాలు (షాపింగ్ మాల్స్, థియేటర్లు, హోటల్స్ వగైరా అవసరాలను ప్రాధాన్యతా క్రమంలో ప‌రిగ‌ణ‌లోకి తీసుకోవాల్సి ఉంటుంది. వీటిలో కొన్ని కేవలం వినియోగ సంబంధితం కాగా మిగతావి దేశ వస్తూత్పత్తికి సంబంధించినవి. ఉదా:- గృహ, వ్యాపార, కార్యాలయాలు  కేవలం వినియోగ సంబంధితం మాత్రమే ఎటువంటి ఉత్పత్తి వుండదు, కాని మిగిలినవి అలా కాదు. విద్యుత్ పంపిణీలో త్రాగు నీటి తరువాత ఎక్కువ ఉపాధి కల్పించే రంగాలకు మొదటి ప్రాధాన్యత ఇవ్వడం సామాజిక బాధ్యత అవుతుంది.                                                                                                                                                                                         సరఫరా, పంపిణీ నష్టాలను తగ్గించడం:                                                                                                        1) ఏజెన్సీ మరియు గ్రామీణ ప్రాంతాలకు విద్యుత్ సరఫరా వలన వస్తున్న నష్టాలను అధిగమించడానికి ఆయా ప్రాంతాలలో అవకాశాల మేరకు ప్రభుత్వం సౌర విద్యుత్ కేంద్రాలను నెలకొల్పాలి.                                                   2) ప్రతి గ్రామం లేదా మండలం లేదా విద్యుత్ సబ్ స్టేషన్ ను ఒక యూనిట్ గా తీసుకుని డిస్కామ్స్ లేదా సహకార సంఘాల ఆధ్వర్యంలో పని చేసేలా సౌర విద్యుత్ కేంద్రాలను నెలకొల్పి వ్యవసాయ పంపు సెట్లకు నిరంతరాయం విద్యుత్ ను సరఫరా చేయాలి. వీటికి అవసరమైన పరికరాలను సమకూర్చుకోవడానికి ప్రభుత్వం ఆర్థిక సహకారం అందించాలి.                                                                                                                                                3) వ్యవసాయ పంపు సెట్ల పనితీరును మెరుగు పరచాలి.                                                                                                     

టి. ల‌క్ష్మీనారాయ‌ణ                                                                                                                     డైరెక్టర్,యన్.ఆర్.ఆర్.పరిశోధనా కేంద్రం

గమనిక: నీలం రాజశేఖరరెడ్డి పరిశోధనా కేంద్రం "వ్యవసాయం:నీరు,విద్యుత్తు" అన్న అంశంపై 2013 ఏప్రిల్ 14 వ తేదీన వివిధ రైతు సంఘాల రాష్ట్ర నాయకులతో హైదరాబాదులో నిర్వహించిన చర్చావేదికలో ఈ పత్రం సమర్పించబడినది.                                                                                                                                                                                                              
                                                                                                                

Monday, April 1, 2013

Changes in Forces and Relations of Production in Indian Agriculture



 
                                                                                                                 T. Lakshminarayana 
                                     Director, NRR Research Centre, Hyderabad

India is a very big country with wide regional variations in the socio-economic conditions. In agriculture there are similarities, variations and differences between the states and regions. Today, agrarian economy is facing alarming situation and going through perpetual and deep multi dimensional crises. It is very important to study in depth and analyze to arrive at a comprehensive understanding on agricultural sector from the critical angle of Marxist thought.
During the British rule Indian economy remained backward; it was dependent and colonial in character. But imperial interests dictated the need for a certain measure of capitalist development though superimposed on a feudal-landlord base in the country.
In independent India, no doubt tremendous and radical changes have taken place in the agrarian sector which resulted change in the production and production relations. All those positive changes in agrarian sector were achieved through mass struggles only. Now, some of them have been reversed and attempts are underway by the state to revert in favor of Multinational Corporations as well as Indian Corporate and big business houses in the present era of neo-liberalism.

Abolition of Intermediaries: In the Pre- Independence era there were three principal types of land tenure i.e. Zamindari, Ryotwari and Mahalawari systems. About 50% of the country was under Zamindari and other feudal systems. Under Zamindari system feudal landlords were the proprietors of the estates and the peasants were obtaining the holdings by leasing the same from the landlords. The remaining 50% was under Ryotwari and Mahalawari systems. The major part of the land was belonged to rent receiving landlords, who were not the tillers of the soil. Other than land, labour and the means of production were supplied by the peasant cultivators. The profits were grabbed by the feudal landlords contributing neither capital nor labour to the production process. The peasants were the victims of the combined oppression and exploitation of the landlords (Zamondars, Jagirdars and Inamdars etc.), merchants and usurer capital under British Rule.

In that background, two popular slogans of peasant movement were put forwarded; they are “Abolish the Zamindary System” and “Land to the Tillers”. These slogans underlined the anti-feudal and anti-imperialist character of the movement and made it an integral part of national liberation struggle. In the midst of the bitter struggles the All India Kisan Sabha was founded in 1936 and it spear headed the movement. These heroic peasant’s struggles spread over throughout the country. The heroic peasant’s armed struggle in Telangana was pioneer in that movement.
After independence the Indian bourgeoisie class headed by ruling Congress Party pursued policies directed towards capitalist path of development. In order to expand the internal market and to mobilize capital resources, it was also vitally necessary to carry out a certain measures of land reforms and restrict feudal relations in agriculture. This came in to conflict with the interests of the landlords and princely houses. It had to be anti-feudal in its direction. Though the demand of “Abolish the Zamindary System” had emerged during the national liberation movement, the bourgeois leadership was not prepared to carry out this to its logical conclusion. It displayed strong vacillations and compromising policies on vital aspects which signified a retreat from the programme of the national liberation movement. But in its class interest for industrial and capitalist growth, the bourgeoisie government had abolished princely states and intermediary tenures. However the ruling class compromised with feudal landlords and Paid huge compensation of about Rs.600 crore and allowed them to retain lakhs of acres of land in the name of self-cultivation and home land properties. As a result of that, there remained strong remnants of semi-feudal exploitation. But, the system as such was abolished. As a result the statutory feudal relations and forms of production were removed by and large. About 2 crores of peasants (tenants) become free and owners of 17.3 crore of acres of land which they have been cultivating. They got direct relation with the state. And also crores of acres of waste lands, community lands, forestry and other lands were liberated from the ownership and hold of Princes, Zamindars, Jagirdars and Inamdars etc. It was a big blow to feudalism.The long cherished anti feudal struggle of peasants succeeded in the abolition of feudal system. Undoubtedly the breaking up of the feudal statutory landlordism is a first and foremost radical change in the cruel feudal relations of production in India as well as paved the way for favorable conditions for the development of capitalism.

The rulers of princely states and the feudal landlords had constituted the crucial social and political base of colonial power. It was, therefore, expected that in independent India no place will be given to them in political and economic spheres. This did not happen. The ruling bourgeoisie continued its alliance with the landlords as well as the dislodged rulers of princely states. The landlords were also given an opportunity to become capitalist (farmer) landlords and evict thousands of “tenants-at-will” in the name of resuming self-cultivation. The feudal landlords transformed and developed as capitalist landlords with the money and land which they got from the state. The capitalist landlords and the new stratum of rich peasants formed the political base of the new ruling class in countryside.

Land reforms:  Along with abolition of intermediaries the land ceiling laws were enacted during 1950s & 60s. The provisions for imposing ceiling on land holdings and protecting tenant farmers from exploitative land leasing practices were included. The level of ceiling was very high, with number of loopholes and exemptions from ceiling. The definition of family was ambiguous. In 2004 the Union Govt. informed Parliament that the land declared surplus in the country was 7.3 million acres, land acquired by state governments was 6.5 million acres and the land actually distributed was only 5.3 million acres (most of this was done in the states of West Bengal, Kerala and Jammu Kashmir). The land lords are allowed to dispose their lands above ceilings through various methods of sales, benami transactions, transfers and exemptions etc. it wants to develop capitalist landlordism and rich farmers in order to develop capitalism and capitalist relations of production.

The expectation of landless peasantry was belied and in 60s and 70s land struggles took place in many parts. The heroic legacy of anti-feudal struggle was carried forward with the slogan “land to the tillers”. The Communist Party of India headed by its then General Secretary Com. C. Rajeshwar Rao carried out several militant land struggles for breaking up large estates under the occupation of big landlords like Challapalli Raja. Several thousand acres of land was occupied and distributed among landless peasants and agricultural labour. In many cases the farmers or their children are still cultivating the land, which they had taken possession of in 1960s and 70s. Though the peasants occupied and cultivated Challapalli Raja’s lands after a long and bitter struggle, they got legal entitlement only in 1980s.  The Naxalbari Movement also rose in 1967 calling for land redistribution. The bourgeoisie was forced to understand the militant struggles of the rural poor and was forced to amend ceiling laws radically in 1972, though- not implemented sincerely. More over the state compromised with the landlords and sabotaged its own laws. Therefore the internal market did not expand to the desired extent. The obstacles that stand in the way are precisely because of the capitalist path pursued by the bourgeois - landlord dispensation at the helm of the state, which in addition to its compromise with semi-feudal elements also has links with foreign monopoly capital.

Green Revolution: It was introduced in mid-sixties in the northern states. The government invested a great deal of resources in HYV programme. The necessary physical and market infrastructure was provided on subsidized rates to the well endowed farmers of Punjab, Haryana and western U.P. Productivity increased many-fold and the class of resource-rich capitalist farmer was consolidated. At the same time a large number of small and marginal farmers moved out of agriculture in these states. The Green Revolution increased disparities both between regions and within regions. It needs to be noted that notwithstanding the emergence of a powerful capitalist farmers lobby, the semi-feudal production relations survived the entire period of the green revolution prosperity. 

Tenancies: The national bourgeois wants to eliminate tenancy system because it contains feudal and semi-feudal relations of production and it is an impediment in the way of capitalist mode of development in agriculture. But at the same time it does not want to eliminate the land owners as property holders. At the same time it cannot directly expropriate the tenants who are in millions and struggling for the rights. So, the state created legislative and administrative pressure on the land owners so that they take away land from tenants and become cultivators or sell away to tenants or others. The state acted more favorably to the land owners. It is only in Kerala under the Chief Ministership of Achuthamenon tenancy was by and large abolished and sincerely implemented the law with all sincerity and 35 lakh tenants were given land.

By and large Semi-feudal land relations had been gradually reduced. But still tenancy system exists in various forms as clandestine tenants; informal tenants and tenants at will have no records. There are other tenants under religious and other institutions, having some records. Today in some districts of coastal Andhra Pradesh 70 to 80% (21.82% in 1962 in the A.P.) of land is cultivated by tenants. This development took place because of various reasons. The educated and experienced landlords with their surplus money have entered into industry, business, trade, transport services, contracts, construction, real-estate, financial business and so on. The educated youth left rural areas to join or in search of employment in government and private sectors in urban areas as well as in abroad. As a result they have rented out their lands to the tenants. Due to the crisis in agriculture and uncertainty caused by natural calamities, the growing burden of indebtedness and the lack of employment, there is large-scale migration from the rural to the urban areas in search of work and better opportunities of livelihood. The industrialists, contractors, businessmen, doctors, engineers and other urban rich and wealthy sections purchased agriculture lands in order to get income tax exemptions and rented to tenants. Most of the tenants are agricultural labour, marginal and small peasants. So, absentee landlordism continues to exist. The contradictions and interests of classes also continue to exist between land owners and tenants.

Growth of marginal and small farmers: After independence the ruling class faced serious challenges, one is scarcity of food due to agrarian crises, another problem is growing Population. To overcome the prevailing situation the bourgeoisie decided to cultivate millions of acres of cultivable waste lands by involving rural poor in order to produce food grains as well as raw materials to the industries, which helps to build capitalism in the country. The bourgeoisie understood that without providing employment to the vast rural masses it is not possible to expand internal market for their industrial goods. So, for the growth and expansion of industry and in its own class interest it did not expropriate the rural poor from land and also encouraged with some supporting schemes like IRDP etc.

Role of Technology: Capitalism took roots in agriculture using the achievements of Science and Technological Development. Water is the most essential input in the development of agriculture. The construction of Major and medium irrigation projects led to massive growth in agriculture. Multi crop areas and Production and productivity increased. Technological development has brought modern equipment to agriculture, such as Electricity (Pump sets etc.), Farm mechanization (tractors, fertilisers dispensing machines, other equipment that safeguards crops, plowing and weeding machines, JCB machines etc.); the wider availability of  fertilizers, High yielding Seeds, Pesticides, Credit facility etc. - all of them played vital role in the development of modern agriculture. Ofcourse large, medium and Semi-medium peasants benefited maximum with this technological development.  The marginal and small farmers could not benefit much because their size of land holdings is small and financially weak. So attributing this weakness the state is discouraging small and marginal framers by saying cultivation in small land holdings is not viable and trying to eliminate poor peasants from farming activity. At the same time promoting contract and corporate farming as part of their game in strengthening capitalism in agricultural sector.

The medium and semi-medium farmers generally follow the lead provided by the big farmers in switching over to new technology, new cropping pattern and new production arrangements. Sometimes they do it willingly in the hope that the returns will be high. More often it is done under compulsion because earlier infrastructure has been dismantled. In 1980s and 90s the medium and semi-medium farmers shifted to new cropping pattern and new technology. As a result the spate of farmer’s suicides has become a matter of great concern. The beginning of the 21st century has been greeted by a pervasive and intractable agrarian crisis in Indian economy. More than two lakh farmers have committed suicides. Agricultural growth has stagnated. The share of agriculture in GDP has come down to 12%, whereas its share in workforce still remains as high as 58%.  The cumulative effect of neo-liberal policies is that the goal of Food sovereignty is under serious threat. Nation cannot afford to depend on food imports to feed its people. Food export is used as a political weapon by imperialist countries.

In spite of multi-fold attacks, agriculture still managed to survived, contributing 18.7% (58.8% in 1960-61 & 46.62% in 1980-81) income to the state Gross Domestic product (SGDP) and providing about 60% of the total employment. Expansion of farm incomes continues to be an effective weapon for reducing poverty. Rapid and sustainable growth in Agriculture has been identified not only as a key driver for economic development but also for achieving self sufficiency and ensuring food security to the people. Andhra Pradesh over the decades has witnessed gradual transformation of the agricultural sector. The nature of the transformation itself has undergone change overtime. During 1980s, there was a shift in agriculture from traditional cereal-based system towards commercial commodities.

Abolition of the system of Patel- Patvari or Reddy-Karanam: This system by and large served the interests of the feudal and semi- feudal landlords in Andhra Pradesh. It was used as a weapon to exploit and harass the small and marginal farmers by bungling the land records. The abolition of this system led to radical changes in the countryside and democratised up to some extent and it gave great relief to the poorer sections.

Enactment of MGNREGA: This Act is a progressive step in not only providing some livelihood and implementing minimum wages, and it also liberated the landless agricultural workers from semi-feudal exploitation up to some extant. Ensuring food security and provision of gainful employment continues to be the essential premise of socio economic development and employment guarantee schemes like Mahatma Gandhi National Rural Employment Guarantee Scheme (MGNREGS) and other Rural Livelihoods programmes. But some contradictions have been arising between peasants and agricultural labourers on the implementation of the Act in the present form because of scarcity of labour. But the state never implemented the minimum wages act in letter and spirit. The percentage of population below the poverty line in the state are mostly the weaker sections of the society i.e. SC’s, ST’s and other Backward Caste’s. The development of society cannot be achieved without the development of these oppressed people. Most of the landless agricultural labourers and small farmers belong to this group.

Problem of usurers: Apart from forcible land grab and introduction of contract farming by corporate houses, the farmers are also subjected to an iniquitous credit system. Loans previously given to agriculture as a priority sector are drying up. Once again the peasants are being thrown to the mercies of the money lenders. It is estimated that while the banking system as a whole financed 35.6% of the loans, private money lenders accounted for 25.7% of the loans advanced to farmers. With the intensification of the agrarian crisis, features like usury, bondage and caste violence have resurfaced aggressively.

Attack from Crony capitalism: The development of capitalism in Indian agriculture is based on a compromise with feudal remnants on the one-hand, and collusion with foreign capital on the other.  While semi-feudal production relations still dominate in many parts in rural India, the doors has been opened for the multinational corporations to enter the field and assume cardinal positions in certain areas.  IMF, World Bank and the WTO have played an active role in this respect. The government has signed Indo-US Agricultural Initiative where representatives of Monsanto, Cargill and other multinational companies participate in joint committees to take important decisions on research and new initiatives in Indian Agriculture. This is a clear indication of what role the MNCs are going to play.

A new offensive was launched on the farm sector by corporate and industrial units, land mafia, real estate developers and the government in the name of Special Economic Zones (SEZ), Public Private Partnership (PPP) and other developmental projects. In the name of industrial development and urbanization the state is trying to grab the ‘patta’ lands from the farmers’ and assigned lands from weaker sections. The state invoked antiquated Land Acquisition Act of colonial era of 1894 to evict peasants from their land and hand over the land to private companies and justified indiscriminate use of force against peasantry and poor people. Under the neo-liberal frame, the state reversed the clock of land reform acts. The SEZ Act say’s no Indian law will apply to SEZ area and the land will be treated as foreign land. In the process, several lakh acres of land have been acquired and millions of peasants and others dependent on land have been evicted and deprived of their livelihood.  This is a crude and brutal offensive of the bourgeois state led by the corporate houses and big business. As a result bitter and often violent struggles by farmers resisting the forcible acquisition of land by the state and the corporate entities with the active help of the state have been taking place in many parts of the country. The corporate sector has been allotted vast tracts of forest land and the so called waste land and farm land. It has also got indirect control over farm land through the provision of contract farming.

After independence national bourgeois is engaged in the process of building capitalism, abolished feudal landlordism and to expand internal market they enacted land ceiling acts; when there was a food crises they promoted green revolution; today as part of neo-liberalist policies, they have reversed land ceiling acts and handed over lakhs of acres to Multinational companies, Indian corporate and big business houses as part of building crony capitalism.

Land is the key issue. The land problem cannot be resolved without severe class struggle in the countryside. This struggle should not only aim at the dying semi-feudal system, but mainly targeting MNCs, Indian Corporate and big business houses and their henchmen and ruling class. Certainly this struggle will carry forward the object of achieving democratic revolution in our country.  

The Structural Adjustment Programme, which heralded the offensive of liberalization, privatization and globalization, brought with it a new crisis in rural livelihoods. The inclusion of agriculture in the Urguay Round of negotiations and the so-called Free Trade Agreements with some countries under the new regime of WTO has adversely affected our agriculture. All restrictions on external and internal trade of agricultural commodities were removed and the agrarian sector was exposed to unfair and unequal international competition. The big farmer ‘lobby’ took an ambiguous stance towards the new regime. Initially, they perceived trade liberalization and entry of agribusiness as programmes advantageous to them. However, the deflationary trend in world market prices in latter half of 90s and unequal bargaining power vis-a-vis the corporate lobby made them uncomfortable. So contradictions between corporate and the big farmer lobby developed.

The domestic and foreign multinational companies rapidly made deep inroads in input and output markets. The supply of seeds, fertilizers and pesticides is now largely controlled by MNCs. The recent mode of attack on Indian peasantry is through forcibly providing genetically modified seeds by the seed MNC’s in collaboration with government. This is creating havoc and instability in agricultural production. The government intends to pass a ‘Seed Bill’ which will give a legal basis to this attack on agriculture.

Agriculture is being drawn into the world commodity market, subjecting land, water and other natural resources and agricultural inputs and outputs to inexorable market forces. This signals the growth and development of capitalism and capitalist relations of production in agriculture. The growth of capitalism in agriculture is sharpening all social contradictions. Superimposed on the ruins of earlier modes, it accounts for the specific nature of the crisis in agriculture, the widening disparities and the misery of the lower strata of the working peasantry. Though capitalist development has proceeded a-pace there is a mixture and co-existence of several earlier social formations i.e. feudal, semi-feudal, tribal scattered across a vast territory of the country.

                                                              ********
Annexe: 1        
      Distribution of Land Holdings by Size Classes, 1956-57 and 2010-11 in Andhra Pradesh
Size Group                No. of Holdings (Lakh)           % to Total             Operated Area (Lakh Hect.)        % to Total      Average Size of Holdings (Hect.)
                              1956-57    2010-11     1956-57     2010-11      1956-57   2010-11      1956-57   2010-11        1956-57      2010-11
    1                       2             3            4                5              6             7                8           9                10           11
Marginal           16.38    84.25      38.58       63.95      8.16       37.27         7.90    26.08          0.50        0.44
Small                    7.75   29.18      18.25       22.15     10.00      41.20          9.67    28.82         1.29        1.41
Semi-medium     7.53   13.99      17.73       10.62     16.69      36.85        16.15    25.78         2.22        2.63
Medium               7.11     3.97       16.75        3.02      29.04     22.09        28.09     15.46        4.08         5.56
Large                    3.69      0.36        8.69         0.27      39.48       5.52        38.19      3.86       10.70       15.33
Total                  42.46  131.75    100.00     100.00    103.37   142.93     100.00   100.00     2.43          1.08
Source: Directorate of Economics and Statistics. (Note: One Hectare = 2.47 acres)
Annexe: 2        
Land Utilisation in Andhra Pradesh 2011-12:
The total geographical area of the State is 275.04 lakh hectares. Out of this, 40.58% is under Net Area sown i.e. 111.60 lakh hectares (113.74 lakh hect. in 1956-57), 22.65 % under Forest  62.30 lakh hectares ( 55.55 lakh hect. in 1956-57), 8.26 % under current fallow lands 22.73 lakh hectares ( 17.85 lakh hect. in 1956-57), 10.19% under Land put Non-Agricultural uses  28.03 lakh hectares ( 15.24 lakh hect. in 1956-57), 7.36 % under Barren and uncultivable land  20.24 lakh hectares (25.87 lakh hect. in 1956-57) and remaining 10.96% is under other fallow land, cultivable waste, lands like permanent pastures and other grazing lands and land under miscellaneous tree crops and groves are not included in the Net Area Sown  30.14 lakh hectares (40.87 lakh hect. in 1956-57).

(Paper presented in the Debate on “Indian Society – Evolution in Mode of Production” held at Vijayawada, Andhra Pradesh on 29-30th March, 2013 organized by Leftist Study Circle)     evolution