అవినీతిపై అన్నా ఉద్యమం ! వ్రాత ప్రతి

ÈÓs .ÌsOUQø©SLS¸RP§ßs

@‚s¬ds†s\|mQs ¸RP§§côS¬Põ xqsª«P§LjôsLs¿Rs¬s ªSlLPª«sLRPvLsÈØLRPv ? @©Sõ x¤QsÇØZLËÍQ ©S¸RP§NRP»RP*LsÌÜÍ rSgRPv»Rsv©«Põ DcRPùª«Pãw¬Põ xqóPwÌsLsgS @LscRsLRPw ÊsÌsxmsLRPvxqsvò©SõLRPv . @‚s¬ds†sxmsLRPvÌsv NRPWƒS »Sª«P§§ B»RsLRPvÌs @‚s¬ds†s ª«sÌ”s ©«sxtís F¡LiVV©«sxmsoöƒRsv DúN¯ÍxtsLs»ÜÍ EgjsF¡»SLRPv . @ÌØLsÈÓs ªSLRPw C ALsc¯ÍÎÏs©«sÌÜÍ ª«P§§LscRsv ª«sLRPvxqsÌÜÍ D©SõLRPv . @LscRsvÌÜÍ AaRQèLRPùLs ÛÌQËÍcRsv . NS¬ds @xqsÌsv xqsª«P§xqPù , A DcRPùª«P§ ÌsORPùLs , ÌsORsßSÌs\|mQs ‚sxqsORsßs»ÜÍ ‚sZa”ËÍQzqsLs¿RPvN¯Íª«sÌszqs©«s @ª«sxqsLRPLs FPLs\Û»s©S D©«PõcTs . Çs©ºs ÌÜÍNºs FyÌ£s rScnRs©«s }msLjsÈs ÇsLRPvgRPv»Rsv©«Põ ALsc¯ÍÎÏs©«s lªPúLjs»RsÌsÌsv ®ªPÍxqsvò©«PõcRs¬s ¿PxmQöNRP »RsxmQöcRsv .

NSLRPßsLs : 1) C DcRPùª«Pãw¬Põ lLPLsƒRsª«s rS*»RsLsú»ÜÍcRPùª«P§LsgS @Õnsª«sLjñsLs¿RsƒRsLs . ¬sNRPXxtís\ZªP§©«s ª«sÌsxqs c¯ÍzmsƒUs FyÌs©«sNRPV , úÕsÈÔs£ts rSúª«PãwÇPùªScS¬sNTP ª«Pù†sZLËÍQNRPLsgS ¸RPãwª«s»ºs Ç؆s @FyLRP\ZªP§©«s »SùgSÌs»ÜÍ xmso¬ds»Rs\ZªP§©«s A ‚sª«P§§NTPò F¡LSÈsLs»ÜÍ F¡ÌQèƒRsLs ¥PPrSùxqQöcRsLs . " xqsLsxmspLRñs ‚sxm”sª«sLs Q' ¬s©ScRsLs»ÜÍ Çs¸RP§úxmsNS£ts ©SLS¸RP§ßs 1970 cRsaRsNRPLsÌÜÍ ¬sLRP*z¤QsLsÀs©«s DcRPùª«P§Ls @Ls»RPùª«P§LsgS FPÈsv \Zªsxmso úxms¸RPãwßÓsLsÀsLsc¯Í @LscRsLjsNUP ‚scnTs»Rs®ªPͧ . 2) ª«P§¥PP»Sø gSLscnTs»ÜÍ F¡ÌQèƒRsLs cRsvrS=x¤QsxqsLs . 3) ÌØÌ£s Êsx¤QscRsWLºs aSzqsòû LRPwxmsLsÌÜÍ D©SõƒRs¬s úxms¿SLRPLs Û¿QË͸RP§ƒRsLs . 4) INRP©SƒRsv " BLscTsLRPZ©ËÍQ BLsƒTs¸RPãw , BLsƒTs¸RPãwZ©ËÍQ BLscTsLRP Q' @¬s NSLsúZgËÍQ£qs úZaËÍQßsvÌsv úxms¿SLRPLs Û¿QËÍzqs ª«PùNTPò xmspÇs©«sv úF¡»RQ=z¤QsLsÀs©«sÈ”sv Z©ËÍQƒRsv " @©SõZ©ËÍQ BLsƒTs¸RPãw ! BLsƒTs¸RPãwZ©ËÍQ @©Sõ Q' @¬s ÊPXLscRs gS©«sLs Û¿QËÍxqPwò ª«PùNTPò ALScnRs©«s©«sv |mPLsÛ¿QËÍ úxms¸RP§»RPõLs Û¿QË͸RP§ƒRsLs úxmsÇØrS*ª«P§ù xqPwöLjsòNTP ‚sLRPvcRô“sLs . 5) xqsLsxms©«svõƒRsv ®ªP§§cRsÌsvN¯¬s ¬sLRPv}mscRs ª«sLRPNRPV @LscRsLjs¬ds ®ªPÍcnTsxqsvò©«Põ xqsª«P§xqPù NSÊsÈÓís LSÇsNUP¸RP§ @©«svÊsLscSÌsNRPV @†ds»RsLsgS DcRPùª«Pãw¬Põ ©«sƒRsFyÌs¬s ÊnØ‚sLs¿RsƒRsLs xqsLjs\…¸i§©«s cRPXNRQö´RsLs . NS¬ds ‚sLSÇsNUP¸RPãwÌs»ÜÍ (@F~ÖsÈÓsNRPÌ£s ) DcRPù‚P§Ls¿SÌsZ©ËÍQ AÌÜÍ¿RsZ©ËÍQ xqsLjs\…¸i§©«scTs NScRsv . LSÇsNUP¸RPãwÌs xmsÈ”s Gx¤PùÊnتS¬Põ |mPLsF~LscTsLs¿RsƒRsLs úxmsÇØrS*ª«P§ù ª«Pùª«sxqósNRPV úZaËÍQ¸RP§xqPäLRPLs NScRsv . LSÇsNUP¸RP§ FyLkjísÌs©«sv , úxmsÇØxqsLsxmnPãWÌs©«sv @LsÈsLS¬s ªSLRPvgS ¿RPwƒRsƒRsLs , LSÇsNUP¸RPãwÌs»ÜÍ xqsLsÊsLscRsLs ÛÌQËͬs ªSZLËÍQ DcRPùª«P§LsÌÜÍ FyÌæÜ©«sƒS¬sNTP @L>RPvÌsvgS ÊnØ‚sLs¿RsƒRsLs NRPWƒS INRP LSÇsNUP¸RP§®ªPͧ ÛÌQËÍcS @ª«sgSx¤Qs©SLSz¤Qs»RPù\ZªP§©S NSªSÖs . 6) FyLR”s®ªP§LsÈsLkjs úxmsÇØrS*ª«P§ù ª«Pùª«sxqósNRPV ¿RsÈís xqsÊnÏsÌsv A¸RP§§ª«soxmsÈísv . úxmsÇsÌs Û¿QËÍ»Rs FP©«svõN¯ÍÊsƒTs , úxmsÇsÌsNRPV ÇsªSÊsvcSLkjsgS DLsƒRsª«sÌszqs©«s @»Rsvù©«Põ»Rs ®ªPÍcTsNRP . úxmsÇØ ª«Pù†sZLËÍQNRP FyÌs©«srSgjsLsÀs©S , @‚s¬ds†sNTP FyÌQöƒTs©S A úxmsÇØúxms†s¬s´RsvÌs©«sv @Èsv\|mQs ÇsLjsZgËÍQ FP¬PõNRPÌ”ÜÍ JÈsv x¤QsNRPVä»ÜÍ bsOTsLsÛ¿QËÍ †sLRPvgRPvÛÌQËͬs @cnTsNSLRPLs úxmsÇsÌsNRPV©«PõcTs . NS¬ds , N¯Ls»Rs ª«P§LscTs ª«PùNRPVòÌs»ÜÍ úxmsÊnÏsv»RP*Ls Û¿QËÍ»Rs ¬s¸RP§‚P§Ls¿RsÊsZƒËÍQ " Çs©ºs ÌÜÍNºs FyÌ£s Q' ÌØLsÈÓs xqsLsxqósNRPV FyLR”s®ªP§LsÈsv ª«P§Ljs¸RP§§ @»Rsvù©«Põ»Rs ©Sù¸RP§ ª«Pùª«sxqós \|mQs |mP»Rsò©«sLs rSgjsLsÛ¿QËÍ xqsLS*cnTsNSLSÌs©«sv NRPÈísÂÊQPÈíØÌs©«sƒRsLs G ª«Pãwú»RsLs xqsª«P§LRós¬ds¸RP§LsNScRsv . ZcËÍQaRs xqsLjsx¤QscôRsvÌs©«sv ª«P§Ljs¸RP§§ ÊnÏsúcRs»Rs©«sv NRPLsÈÓsNTP lLPxmQöÌØ xmsLjsLRPOTsLs¿RsƒS¬sNTP IZQNËÍQ ª«Pùª«sxqós NSNRPVLsƒS xmscS†s cRsÎÏs Ls , ªS¸RP§§ }qs©«s ª«P§Ljs¸RP§§ ©S‚sNScRsÎÏsLs @¬s ª«P§¨ƒRsv \|qQs¬sNRP ‚sÊnØgSÌs©«sv l©PÌsN¯ÌQöƒRsLs ÇsLjsgjsLscTs . @LscRsvÌÜÍ D©«Põ ª«P§LRQø®ªPͧ‚P§ÈÜÍ @LRósLs Û¿QËÍxqsvN¯ÍªSÖs . LSÇØùLsgRPÊscRôs\ZªP§©«s @¬Põ ª«Pùª«sxqósÌs©«sv xqP*¸RP§Lsúxms†sxms†sò»ÜÍ xms¬sÛ¿QËÍ}qsÌØ xmsNRPÈQ÷LscUs ¿RsÈíØÌs©«sv LRPwF~LscTsLs¿SÛÌQËÍ gS¬ds IZQNËÍQ xqsLsxqósNRPV xqsLS*cnTsNSLSÌs©«sv @xmQögjsLs¿RsƒRsLs @»RPùLs»Rs úxmsª«PãwcRsLs . ZcËÍQª«soƒRsv xqsLS*Ls»RsLSùª«P§¬s xmsoLSßSÌsv úxmsÊnÜÍcTsrSsòLiVV . A¸RP§©«sv©Sõƒ¯Í ÛÌQË̓¯Í NS¬ds , úxmsxqsvò»Rs ª«Pùª«sxqósÌÜÍ @‚s¬ds†sLRPz¤Qs»Rs LRPLsgRP®ªPͧc¯Í ! gRPvLjsòLs¿RsƒRsLs NRPxtísLs . @ÌØLsÈÓs @‚s¬ds†s ª«P§x¤Qsª«PãwøLjs¬s @LjsNRPÈísƒS¬sNTP ZQNËÍQLsúcRs úxmsÊnÏsv»RP*Ls úxms†sFycTsLsÀs©«s ÌÜÍNºs FyÌ£s ÕsÌ”sv N¯ÍLRPÌsv ÛÌQËͬsZcËÍQ . @ÌØ @¬s Çs©ºs ÌÜÍNºs FyÌ£s xqsLRP*L¯ÍgRP¬sªSLjsßÓs NScRs©«PõcTs ‚sªScRsLRPz¤Qs»RsLs . 7) xqP*¿RQèéLscRs }qsªS xqsLsxqósÌsv ( ¸RP§©ºs . Ñs . I . Ìsv ) úxmscnS©«s ÊnÏsW‚P§NRP F¡ztsxqsvò©«Põ C ALsc¯ÍÎÏs©«sÌÜÍ ª«P§cnRPù »RsLRPgRP†s úxmsÇجdsNRPLs , xqsx¤QsÇsLs gSZ©ËÍQ AcRsLRP+ª«sLs»Rs\ZªP§©«s ª«Pùª«sxqós N¯ÍxqsLs xmsLjs»RszmsLsÛ¿QËÍ ¸RP§§ª«sÇs©«s , ‚scSùLóRPvÌsv ª«P§Lkjs úxmsÛ»QËÍùNTPLsÀs rSLsZQNËÍQ†sNRPLsgS ‚sÇñØ©«sª«sLs»Rsv\ÛÌs©«s H . ÈÓs . Dc¯ÍùgRPvÌsv , JÈsv x¤QsNRPVä©«sv ‚s¬s…¸iWgjsLs¿RPvN¯ÍªSÌsZ©ËÍQ cSù}qs ÛÌQËͬs D©«Põ»Rs ª«P§cnRPù »RsLRPgRP†s ª«P§Ljs¸RP§§ xqsLsxms©«Põ ª«sLæSÌsv , zqs¬ds LRPLsgRPLs ®ªP§§cRsÌsv NSL¯ÍöZLËÍQÈsv xqsLsxqósÌs ª«sLRPNRPV ÊsÌsxmsLRPvxqsvò©SõLRPv . rSª«Pãw©«Pù úxmsÇsÌsv , NSLjQøNRPVÌsv , \lLs»RsvÌsv , ª«Pùª«srS¸RP§ NRPWÖdsÌsv , ¬sLRPvc¯ÍùgRP ¸RP§§ª«s»Rs , ‚scSùLóRPvÌsv ,ª«P§z¤QsÎÏsÌsv ÌsORsÌs xqsLsÅPùÌÜÍ úxms»RPùORsLsgS FyÌæܬs , ªSLjs \Zcs©«sLscTs©«s xqsª«P§xqPùÌsv , ª«i°ÖsNRP xqsª«P§xqPùÌs xmsLjsuSäLRPLs N¯ÍxqsLs Û¿QËÍxqsvò©«Põ DcRPùª«PãwÌs©«sv G ª«Pãwú»RsLs xmsÈÓísLs¿RPvN¯Í¬s , ªSùFyLRP c¯ÍLRPßÓsNTP ÊجsxqsgS »Rs¸RPãw\lLs©«s NSL¯ÍöZLËÍQÈ£s úxmsrSLRPª«PãwcnRPùª«PãwÌsv |mPcRôs FP»Rsvò©«s C DcRPùª«Pãw¬Põ ÊnÏsvÇجsZãNQP»RsvòN¯©SõLiVV . cUs¬Põ ÊsÈÔís ALsc¯ÍÎÏs©«s lªP©«sNSÌs úxms†sÕsLsÕsxqsvò©«Põ ª«sLRæs xqP*ÊnتS¬Põ xmszqsNRPÈísª«s¿RPvè . 8) @©Sõ ÊPXLscRsLs ÛÌQËÍcS @©«sv¿RsLRPvÌsv Û¿QËÍxqsvò©«Põ " ÊnØLRP»ºs ª«Pãw»SNUP \ÛÇs Q' ÌØLsÈÓs ¬s©ScSÌsv DcRPùª«P§ cTsaRs©«sv ¿PxmQöNRPZ©ËÍQ ¿PÊsv»Rsv©SõLiVV . @Ls»Rsª«Pãwú»S©«s Çs©ºs ÌÜÍNºs FyÌ£s ¿RsÈísLs N¯ÍxqsLs ¬sÊscRôs»Rs»ÜÍ rSgRPv»Rsv©«Põ ALsc¯ÍÎÏs©«s©«sv »RsNRPV䪫s Û¿QËÍzqs ¿RPwƒRsƒRsLsgS¬ds , ¬sLRPv»S=x¤QsxmsLRP¿RsƒRsLsgS¬ds G ª«Pãwú»RsLs DZcôËÍQaRsLs NScRsv . ZQNËÍQª«sÌsLs C DcRPùª«P§LsÌÜÍ D©«Põ ÊsÌs{¤sQ©«s»RsÌs©«sv FP†sò ¿RPwxmsƒRsLs cS*LS úÊnÏsª«P§Ì”ÜÍ Û»QËÍÖsF¡NRPVLsƒS ªSxqsòª«s cRPXNRQö´S¬Põ NRPÖQöLs¿RPvN¯ÍªSÌs©«PõZcËÍQ @ÕnsÌØxts .

@Õnsª«PXcTô“sNTP @ª«sL¯ÍcnRsLsgS »Rs¸RPãw\lLs©«s @‚s¬ds†s¬s »RsvcRsª«P§§ÈÓísLs¿SÌsZ©ËÍQ úxmsgSƒnRs ªSLs¿nRs , AúgRsx¤QsLs rSª«Pãw©«Pù úxmsÇsÌsÌÜÍ D©«PõcTs . C Z©ËÍQxms´RPùLsÌÜÍ Çs©ºs ÌÜÍNºs FyÌ£s ¿RsÈísLs N¯ÍxqsLs ÇsLRPvgRPv»Rsv©«Põ DcRPùª«Pãw¬sNTP úxmsÇsÌsv xqP*¿RQèéLscRsLsgS xqQöLscTsLsÀs , }qs*¿SèéxmspLRP*NRP\ZªP§©«s ú}msLRPßs»ÜÍ ‚dscnRsvÌ”ÜÍ NRPcRsLs»ÜNRPVä»Rsv©SõLRPv . C úxmsÇØLsc¯ÍÎÏs©«s ª«P§LjsN¯¬Põ ª«i°ÖsNSLsaSÌs©«sv @xqsLsNRPÌQöLsgSZ©ËÍQ »QPLRP\|mQsNTP »QPÀQèLscTs . FyLR”s®ªP§LsÈsLkjs úxmsÇØrS*ª«Pãwù¬sNTP ª«P§¨ÌsxqósLsÊnØ\ÛÌs©«s ¿RsÈís xqsÊnÏsÌsv , NSLRPù¬sLRP*x¤QsßS ¸RP§Lsú»SLsgRPLs , ©Sù¸RP§ª«Pùª«sxqósÌs xms¬s †dsLRPv , ‚saRP*xqs¬ds¸RP§»Rs úxmsbPõLs¿RsÊsƒTsLscTs . úxmscnS©«sLsgS FyLR”s®ªP§LsÈsv ÇsªSÊsvcSLkjs»Rs©«sLs\|mQsGÂÌQP†sò ¿RPwxmsÊsƒTsLscTs . @‚s¬ds†s EÕsÌÜÍ {msNRPÌ”ÜÍ»Rsv NRPWLRPvNRPF¡LiVV©«s ª«Pùª«sxqós xmsÈ”s úxmsÇsÌsv Êsz¤QsLRPLsgRP @ÕnsaRsLsxqs©«s ª«PùNRsòLs Û¿QËÍxqsvò©SõLRPv . FyLR”s®ªP§LsÈsLkjs úxmsÇØrS*ª«P§ù ª«Pùª«sxqósNRPV ª«P§L¯Í ®ªP§LRPv\Zgs©«s úxms»Sùª«Pãwõ¸RP§ ª«Pùª«sxqós ª«P§©«s ª«P§§LscRsv úxmsxqsvò»RsLs ÛÌQËÍcRsv . @‚s¬ds†sNTP ª«P§¨ÌØÌsv Z©ËÍQÈÓs ª«Pùª«sxqósÌÜÍZ©ËÍQ D©Sõ¸RP§©«sƒRsLsÌÜÍ ¬sxqQ=LsZcËÍQx¤QsLs . ¬ds†sª«sLs»RsvÌsv LSÇsNUP¸RPãwÌ”ÜÍ ª«P§©«svgRPƒRsrSgjsLs¿RsƒRsLs cRsvLR”sÊsLsgS xmsLjsßs‚P§LsÀsLscTs . LSÇsNUP¸RPãwÌsLsÛÈQËÍZ©ËÍQ úxmsÇsÌ”ÜÍ Gx¤PùÊnت«sLs l©PÌsN¯¬s D©«PõcTs . @‚s¬ds†s NRPÎÏsLsNRPLs ÛÌQËͬs LSÇsNUP¸RP§ FyLkjísÌs©«sv , ©S¸RP§NRPVÌsNRPVÌs©«sv ª«Pãwú»Rs®ªPͧ AcRsLjsLs¿SÌsZ©ËÍQ \Û¿s»Rs©«PùLs NRPWƒS úxmsÇsÌ”ÜÍ ÊsÌsLsgS , ‚sxqsòX»RsLsgS ®ªPÍÎÏPw•¬sN¯¬s ÛÌQËͬs ª«PãwÈØ ªSxqsòª«sLs . ¬srS*LRósLs»ÜÍ , ¬sÇØLiVV†dsgS , ¬sLSƒRsLsÊsLRPLsgS , úxmsÇØ}qsª«s Û¿QË͸RPãwÌsZ©ËÍQ »Rsxms©«s D©«Põ ªSLRPv NRPWƒS C ÊsvLRPcRs gRPvLsÈsÌÜÍ xmsƒRsƒRs®ªP§LscRsvNRPVÛÌQËÍ ! @©«Põ c¯ÍLRPßÓsÌÜÍ DLsƒRsÊsÈÓís LSÇsNUP¸RPãwÌsv L¯ÍÇsÙ L¯ÍÇsÙNRPW ª«P§Lkjs úÊnÏsxtísv xmsÈÓís F¡»Rsv©SõLiVV . Às»RsòaRPvcTô“s»ÜÍ rSª«PãwÑsNRP ª«PãwLRPvö N¯ÍxqsLs »Rsxms©«sxmsZƒËÍQ úxmsÇsÌsv ª«P§Lkjs ª«P§§ÅPùLsgS ¸RP§§ª«s»Rs LSÇsNUP¸RPãwÌsNRPV cRsWLRPLsgS ÇsLjsgjs F¡»Rsv©SõLRPv . LSÇsNUP¸RP§ ª«Pùª«sxqós úxmsOSÎÏs©«s NSNRPVLsƒS @‚s¬ds†s @Ls»RsLs @rScnRPùLs. LSÇsNUP¸RP§ FyLkjísÌs |mnsWLRP \ZªsxmnsÌPùLs xmsLRPùª«srS©«sLsgSZ©ËÍQ F¢LRP xqsª«PãwÇsLs @‚s¬ds†s\|mQs NRPl©PõúLRsÛÇQËÍzqsLscTs . BcTs INRP ‚scnRsLsgS aRPvÊnÏs xmsLjsßSª«P§Ls . ZcËÍQaRs úxmsgRP†sNTP , úxmsÇØÊnÏsvù©«Põ†sNTP gRPLsƒTs N¯ƒRsv»Rsv©«Põ NSù©ºs xqsLºs ÌØLsÈÓs @‚s¬ds†s\|mQs Dª«P§øƒTs F¡LRPvNRPV úxmsÇsÌsv ©«sƒRsvLsÕsgjsLsÀs©«s C DcRPùª«P§Ls ©«svLsƒTs LSÇsNUP¸RP§ FyLkjísÌsv »Rsgjs©«s gRPvßsFyhSÌsv Z©ËÍQLRPvèN¯ÍªSÖs . ÌÜÍxmsÊnÏsWLiVVxtísLsgS »Rs¸RPãw\lLs©«s LSÇsNUP¸RP§ ª«Pùª«sxqós xqsLsxqPäLjsLs¿RsÊsƒSÖs , »RsLsÛ»QËÍ gS¬ds F¢LRP xqsª«PãwÇsLs }msLjsÈs N¯Ls»Rs ª«P§LscTs ª«PùNRPVòÌÜÍ ÛÌQËÍcS xqP*¿RQèéLscRs }qsªS xqsLsxqósÌÜÍ úxms»Sùª«Pãwõ¸RP§ ª«Pùª«sxqósgS A‚sLRQ÷é‚sLs¿RsÛÌQËͪ«so . @cTs @ÕnsÌsxtsßÔs¸RP§Ls NRPWƒS NScRsv .

NSLsúlgP£qs ©S¸RP§NRP»RP*LsÌÜͬs ¸RP§§ . zms . FP . 2 úxmsÊnÏsv»RP*Ls FyLR”s®ªP§LsÈsvÌÜÍ úxms†sFycTsLsÀs©«s ÌÜÍNºs FyÌ£s ÕsÌ”sv róSZ©ËÍQ Çs©«s ÌÜÍNºs FyÌ£s ª«P§§rSLiVVcS ÕsÌ”sv©«sv úxms®ªPÍaRs |mPÈíØÌs¬s rSª«PãwÑsNRP DcRPùª«P§NSLRPvƒRsv @©Sõ x¤QsÇØZLËÍQ Z©ËÍQ»RPX»RP*LsÌÜÍ rSgRPv»Rsv©«Põ DcRPùª«Pãw¬sNTP ‚sxqsòX»Rs\ZªP§©«s , @©«sWx¤Pù\ZªP§©«s xqQöLscRs©«s ÌsÕnsxqsvò©«PõcTs . INRP ®ªPͧLRPNRPV úxmsxmsLs¿Rs cRPXztís¬s NRPWƒS ANRPLj F¢LRPvÌsv úxmsÇØrS*ª«P§ù¸RP§§»RsLsgS ¬sLRPxqs©«s , ALsc¯ÍÎÏs©«s Û¿QËÍ}qs LSÇØùLsgRPÊscRôs\ZªP§©«s x¤QsNRPVä©«sv FyÌsNRPVÌsv NSÌsLSxqsvò©SõLRPZ©ËÍQ @LsaS¬Põ NRPWƒS ÊsÌsLsgS ª«P§§LscRsvNRPV »QPÀQèLscTs . " NRPVƒTs†sÌÜÍ xmsƒRïs FPÌsvNRP Q' ÌØgS FyÌsNRP FyLkjís ©S¸RP§NRP»RP*Ls xqsª«P§LjósLs¿RPvN¯Íª«sƒS¬sNTP xmsƒRsLS¬s FyÈ”sv xmsƒRsv»Rsv©«PõcTs . úxms†sxmsORs FyLkjísÌsv xqsx¤QsÇsLsgSZ©ËÍQ @LscTsª«sÀQè©«s @ª«sNSaS¬Põ xqsª«P§LRósª«sLs»RsLsgS xqscTP*¬s…¸iWgRPLs Û¿QËÍxqsvN¯¬s úxmsÊnÏsv»S*¬Põ FPLsƒRsgRPÈísƒS¬sNTP LRPLsgRP úxms®ªPÍaRsLs Û¿QËÍaSLiVV .

ª«P§©«s ALjósNRP ª«Pùª«sxqósNRPV xmsÈÓís©«s @‚s¬ds†s ¿PcRsÌsv , @¬Põ LRPLsgSÌsNRPW ‚sxqsòLjsLsÀs ª«Pùª«s{qósNRPX»Rs\ZªP§ úxmsÇØrS*ª«P§ù ª«Pùª«sxqós©«sv , LSÇØùLsgS¬Põ @xms¥PPxqPùLs Û¿QËÍxqsvò©«PõcTs . ¿RsÈísÊscRôs c¯ÍzmsƒUs¬s ª«P§©«s LSÇØùLsgRP®ªPͧ @©«svª«P§†sxqsvò©«PõcTs . ¿RsÈísLs NRPÎÏPv•gRPzmQö @\Z©s†sNRPLsgS , @ƒRïscSLjsÌÜÍ Û¿QËÍxqsvò©«Põ @úNRsª«P§ xqsLsFycRsZ©ËÍQ " @‚s¬ds†s r~ª«P§§ø Q'. ¿RsÈís úxmsNSLRPLs @‚s¬ds†s Z©ËÍQLRPLs . A ¿RsÈísLs ª«P§§xqsvgRPvÌÜÍZ©ËÍQ ÊnØLkjs ALjósNRP NRPVLsÊnÏsN¯ÍßSÌsNRPV LSÇsNUP¸RP§ ©S¸RP§NRPVÌsv , @cnTsNSLRPgRPßsLs , |mPÈísvÊsƒTscSLRPvÌsv @xms‚sú»Rs NRPWÈs‚P§gS GLRQöƒTs Ç؆s xqsLsxmscRs©«sv , Çs©SÌs ª«P§¨ÖsgRPÖPõ {msÛÌQËÍèxqsvò©SõLRPv . |mPÈísvÊsƒTscSLkjs ª«Pùª«s}qós @‚s¬ds†s¬s |mPLsÀsF¡ztsxqsvòLscTs . Z©ËÍQÈÓs Aúbs»Rs |mPÈísvÊsƒTscSLkjs ª«Pùª«sxqós , xqsLRPŒÉsNRPX»Rs ALjósNRP ‚scnS©SÌsv " gRPvƒTs¬ds gRPvƒTsÌÜÍ D©«Põ ÖsLsgS¬Põ NRPWƒS ‚P§LsZgËÍQ Q' @‚s¬ds†s rSúª«PãwÈísvÌs©«sv »Rs¸RPãwLRPv Û¿QËÍaSLiVV . úxmsÊnÏsv»RP* ÅsÇØ©SNRPV Û¿QËÍLRPª«sÌszqs©«s LRPv . 1,76, 000 N¯ÍÈ”s AcS¸RPãw¬sNTP 2 Ñs |qQöNRísûLs NRPVLsÊnÏsN¯ÍßsLs cS*LS gRPLsƒTsN¯ÈÓís NSL¯ÍöZLËÍQÈ£s xqsLsxqósÌsNRPV cnSLScRs»RsòLs Û¿QË͸RP§ƒS¬sNTP @cnTsNSLRP cRsvLjP*¬s…¸iWgS¬sNTP FyÌQöƒTs©«s ª«PãwÒs ZQNËÍQLsúcRs ª«P§Lsú†s FP . LSÇØ @»Rsvù©«Põ»Rs ©Sù¸RP§róS©«sLs N¯LRPƒS ÇsÙŒszmsLs¿RsƒRsLs»ÜÍ , ‚scnTsÛÌQËͬs xmsLjszqós»RsvÌ”ÜÍ ¬sLRP*z¤QsLs¿RsÊsƒRsv»Rsv©«Põ zqs . Õs .H . ‚s¿SLRPßsÌÜÍ ÊnØgRPLsgS Z©ËÍQƒRsv †ds¥PPLºs \ÛÇsÌsvÌÜÍ E¿RsÌsv ÂÌQPNRPäÂÊQPƒRsv»Rsv©SõLRPv . ª«P§L¯Í Fyú»RscSLjs , LSÇPù xqsÊnÏs xqsÊnÏsvùLSÌsv NRP¬s®ªP§§ŒÉs NRPÈsNRPÈØÌs Fy\ÛÌs©SLRPv . C ÊnØLkjs NRPVLsÊnÏsN¯ÍßsLs»ÜÍ ª«P§©«s ZcËÍQbds¸RP§ NSL¯ÍöZLËÍQÈsv xqsLsxqósÌs @cnTsxms»RsvÌsv @‚s¬ds†sÌÜÍ @Ls»RsLêS†ds¸RP§ LjsNSLïRPvÌs©«sv ÊscRôsÌsv N¯ÈíØLRPv . @LiVV©S , NRPVLsÊnÏsN¯ÍßsLs»ÜÍ ÌsÕôsF~LscTs©«s ÈØÈØ ( ÈØÈØ ÂÈQPNSõÌsÑs ) , @¬sÌ£s @LsÊجds ( LjsÌs¸RP§©ºs £qs B©ºs F¡NRPLs ), AcTs»RPù ÕsL”S ( HƒTs¸RPãw |qPÌsWùÌØLºs ) , ÊÁVW¸RPãw ª«sƒSFn¡©ºs — …¸i§rS=Lºs , xqsv¬dsÌ£s ÊnØLRP†ds ‚P§ÈísÌ£s ( ÊnØLRP†ds GLºs ÂÈQPÌ£s ) , cRsW»ºs NRPLs|mP¬ds , ª«s\ZgsLS |qPÌsvùÌØLºs NSL¯öZLËÍQÈsv xqsLsxqósÌs @cnTsxms»RsvÌsv ª«Pãwú»RsLs Û»QËÍÌsv NRPVÈÓís©«s c¯LsgRPÌ”Ø »RszmQöLs¿RPvNRPV †sLRPvgRPv»Rsv©SõLRPv . " c¯LjsNTPÛ»QËÍ c¯LsgRP , c¯LRPNRPNRPF¡Û»QËÍ c¯LRP Q' @©«Põ ©S©«svƒTsgS xmsLjszqós†s »Rs¸RPãwLRPLiVVùLscTs . ªSLjs\|mQs ZQNËÍQxqsvÌsv ©«s®ªsWcRsv Û¿QËÍzqs @lLPxqísv Û¿QËÍ}qs cRsª«P§§ø úxmsÊnÏsv»S*¬sNTP ÛÌQËÍcRsv . ZQNËÍQLsúcRs úxmsÊnÏsv»RP*Ls ªSLjs gRPvzmQöÈ”ÜÍ D©«PõcRs©«sƒS¬sNTP BLs»Rs NRPLsÛÈQËÍ ¬scRsLRP+©«sLs GLs NSªSÖs ?

ÂÈQP*LsÈÓs ÂÈQP*LsÈÓs NTPLjsZãNQPÈ£s NRPVLsÊnÏsN¯ÍßsLs»ÜÍ ª«PãwÒs ‚sZcËÍQaSLsgRP xqs¥PP¸RP§ ª«P§Lsú†s aRsbs ´RsLRPwLºs xmscRs‚s¿RPvù»Rsv\Zƒs©SƒRsv . NSª«P§©ºs lªPÌ£s »ºs úNUsƒRsÌs NRPVLsÊnÏsN¯ÍßsLsÌÜÍ FyLR”s®ªP§LsÈsv xqsÊnÏsvùÌsv xqsvZLËÍQ£ts NRPÌØøƒTs \ÛÇsÌsv Fy\ÛÌs©SƒRsv . Bª«s¬dPõ »SÇØ @‚s¬ds†s DcRsLs»SÌsv . INRP©SƒRsv zms . ‚s . ©«sLRPzqsLs¥PPLSª«so , lLPLsZƒËÍQÎÏP• úNTs»RsLs ª«P§©¯Íøx¤Qs©ºs zqsLsgºs @cnTsNSLRP {mshS¬Põ NSFyƒRsvN¯Íª«sƒS¬sNTP xqsLs»RsÌÜÍ xmsaRPvª«soÌs©«sv N¯©«Põ Lkjs†sÌÜÍ ¸RP§Ls . zms .Ìs©«sv N¯©«Põ DcRsLs»SÌs»ÜÍ úxmscnS©«s ª«P§Lsú»RsvÌs\|mQsZ©ËÍQ ®ªPÍÂÌQP†sò ¿RPw}ms {¤sQ©«szqós†s GLRQöƒTsLscTs . NRPƒRsNRPV FyLR”s®ªP§LsÈsvÌÜÍ úxmsaRPõÌsƒRsgRPÈجsNTP Õs . ÂÇQP . zms . ¸RP§Ls .zms .Ìsv ÌsLs¿SÌsv xmso¿RPvèN¯©«Põ }¤sQ¸RP§\ZªP§©«s xmnP§Ès©«s ÌØLsÈÓs @Z©ËÍQNRP @\Z©s†sNRP , @‚s¬ds†s NSLRPùNRPÌØFyÌsNRPV , @cnTsNSLRP cRsvLjP*¬s…¸iWgS¬sNTP FyÌQöƒRsƒRsLs»ÜÍ FyLR”s®ªP§LsÈsv\|mQs ‚saRP*xqs¬ds¸RP§»Rs úxmsaSõLRósNRPª«P§LiVVLscTs . gRPƒRsÀs©«s ALRPv cRsaSÊôØÌs xmsLjsßSª«PãwÌs©«sv xmsLjsbdsÖs}qsò FyLR”s®ªP§LsÈsv úxms†sxtís úNRs®ªPͧ{ms xms»Rs©«sª«P§ª«so»RsWª«sxqsvò©«PõcTs .

rS*»RsLsú»Sù©«sLs»RsLRP NSÌsLsÌÜÍ ¿RsÈís xqsÊnÏsÌsNRPV rS*»RsLsú»ÜÍùcRPùª«P§LsÌÜÍ FyÌæÜ©«Põ »SùgRPcnRs©«svÌsv , ¬srS*LRós úxmsÇØ}qsª«sNRPVÌsv FP©«svõN¯ÍÊsƒïSLRPv . A »RsLRPLs »RsLRPvªS»Rs gRPv»Rsò |mPÈísvÊsƒTscSLRPvÌsv , ÊnÏsWrS*ª«P§§Ìsv , |mP»RsòLscSLRPvÌs úxms†s¬s´RsvÌsv @»RPùcnTsNRPLsgS ¿RsÈís xqsÊnÏsÌsNRPV xmsLsxmsÊsƒïSLRPv . @Èsv\|mQs »Rsª«P§ xms©«svÌs©«sv ¿RsNRPäÂÊQPÈísvN¯Íª«sƒS¬sNTP FyLjsúaS‚P§NRP ª«P§Ljs¸RP§§ ªSùFyLRP®ªPÍ»RsòÛÌQËÍ úxms»RPùORsLsgS úxms®ªPÍbsLs¿SLRPv . ÊsWLêRPvªS LSÇsNUP¸RP§ FyLkjísÌsNRPV INRP©SƒRsv NRPLsƒRs ÊsÌsLsgS ª«Pãwú»Rs®ªPͧ Dxms…¸iWgRPxmsƒRsv»RsW , ª«Pùª«s{qósNRPX»Rs Z©ËÍQLSÌsNRPV FyÌQöZƒËÍQ L_ƒUsÌsv , gRPwLsƒSÌsv úxmsxqsvò»RsLs Z©ËÍQLRPvgS ¿RsÈís xqsÊnÏsÌ”ÜÍNTP @ƒRsvgRPv|mPÈíØLRPv . Z©ËÍQÈÓs Aúbs»Rs |mPÈísvÊsƒUscSLkjs ª«Pùª«sxqósÌÜÍ úxmsÊnÏsv»S*Ìs©«sv NSL¯ÍöZLËÍQÈsv xqsLsxqósÌsv »Rsª«P§ NRP©«svxqs©«PõÌ”ÜÍ ®ªP§ÖsZgËÍQÌØ Û¿QËÍxqsvN¯¬s , cRsÎØLkjs ª«Pùª«sxqós cS*LS xms©«svÌs©«sv ¿RsNRPäÂÊQPÈísvN¯LsÈsv©SõLRPv . FyÌsNRP ª«P§Ljs¸RP§§ úxmscnS©«s úxms†sxmsORs FyLkjísÌsv @‚s¬ds†s ÌØLsÈÓs xqsª«PãwÇجPõ {msÖQè zmszmQö Û¿QËÍxqsvò©«Põ xqsª«P§xqPùÌs\|mQs FyLR”s®ªP§LsÈsvÌÜÍ ÌØÌsWÀds NRPV{qsò Û¿QËÍxqsvò©Sõ¸RP§Z©ËÍQ Ênت«s©«s úxmsÇsÌ”ÜÍ xqsLRP*ú»S l©PÌsN¯¬s D©«PõcTs . xmsLRPùª«srS©«sLsgS ¿RsÈís xqsÊnÏsÌsv K©«Põ»Sù¬Põ N¯ÍÌÜÍö»Rsv©SõLiVV . ®ªP§§»RsòLs LSÇsNUP¸RP§ ª«Pùª«s}qós A»RQøLRPORsßsÌÜÍ xmsƒTs xqsª«PãwcnS©«sLs ¿PxmsoöN¯Íª«sÌszqs©«s cRsvzqós†s GLRQöƒTsLscTs .

@‚s¬ds†s ª«Pùª«s{qósNRPX»RsLs NSª«sƒRsLsÌÜÍ úxmscnS©«s ÊnÏsW‚P§NRP F¡ztsxqsvò©«PõcTs @cnTsNSLRPgRPßsLsÌÜÍ NUPÌsNRP Fyú»RscSLRPv\ÛÌs©«s H .FP .¸RP§£qs . ª«P§Ljs¸RP§§ H .zms .¸RP§£qs . @cnTsNSLRPÛÌQËÍ . úxmsÇØúxms†s¬s´RsvÌsv HZcËÍQLsÎÏP• N¯NRPrSLjs úxmsÇsÌs ª«scRôsNRPV lªPŒP• JÈ”s©«sv @ƒRsvN¯ÍäªSÖs NSÊsÈÓís N¯Ls\Û»s©S ÇØÊsvcSLkjs»RsLs»ÜÍ ª«Pùª«sx¤QsLjsLsÛ¿QËÍ @ª«sNSaRsLs DLscTs . NS¬ds NSLRPù¬sLS*x¤QsNRP ¸RP§Lsú»SLsgRPLsÌÜÍ xms¬sÛ¿QËÍxqsvò©«Põ @cnTsNSLRPvÌsNRPV , Dc¯ÍùgRPvÌsNRPV @ÌØLsÈÓs ÂÊQPLRPvNRPV NRPWƒS ÛÌQËÍcRsv . @‚s¬ds†s Òsª«s ©«scTsÌØ úxmsª«sz¤QsxqPwò DLsƒRsƒS¬sNTP ‚dsZLËÍQ ªSLRPcnRsvÌsv . xms‚sú»RsLsgS DLsƒRsª«sÌszqs©«s ©Sù¸RP§ ª«Pùª«sxqósNRPV @‚s¬ds†s ¿PcRsÌsv ‚sxqsòLjsLsÀsLscTs . cS¬sNTP »SLSäßs®ªPͧ ¿RsLjsú»RsÌÜÍ úxmsúxms´Rsª«P§LsgS @‚s¬ds†sNTP Êجs\|qQs©«s N¯ÍÌPä»S \|¤QsN¯ÍLíRPv ©Sù¸RP§ª«P§¨Ljsò¬s »ÜÌsgjsLs¿Rsª«P§¬s LSxtísûxms†sNTP zqsFnyLRPv= Û¿QËÍxqPwò LSÇPù xqsÊnÏs BÈÔsª«sÌs Û¿QËÍzqs©«s †dsLSø©«sLs . xqsvú{msLs N¯ÍLíRPv ª«PãwÒs úxmscnS©«s ©Sù¸RP§ª«P§¨Ljsò ÊØÌsúNTsxtñs©ºs \|mQs©S †dsúª«s\ZªP§©«s @‚s¬ds†s AL¯ÍxmsßsÌsv lªPÌsvgRPv¿RPwaSLiVV . @‚s¬ds†s ª«P§LRPNRPÌsv ÛÌQËͬs ª«Pùª«sxqós ©Sù¸RP§ ª«Pùª«sxqós ALsÛÈQËÍ ©«s®ªPͧø xmsLjszqós†s G ª«Pãwú»RsLs ÛÌQËÍcRsv . Z©ËÍQLRP xmsLjsa¯ÍcnRs©S xqsLsxqós\ÛÌs©«s zqs . Õs . H . , FP . zqs . Õs . Ìs xms¬s †dsLRPv ¿RPwcôSª«P§LsÛÈQËÍ ÇsÙgRPvFy=NRPLRPLs . úxmsrSLRPª«PãwcnRPùª«PãwÌsÌÜÍ ª«sÀQè©«s ªSLRsòÌs©«sv ÊsÈÓís cScSxmso 2,300 ZQNËÍQxqsvÌsv cRsaSÊôs NSÌsLsgS , lªPLiVVù ZQNËÍQxqsvÌsv xmscRs\|¤QscRsv xqsLsª«s»RQ=LSÌsvgS , 380 ZQNËÍQxqsv\ÛÌsÛ»QËÍ lLPLsƒRsv cRsaSÊôØÌsvgS zqs . Õs . H . ‚s¿SLRPßs ÌÜÍZ©ËÍQ ª«P§gjæs F¡»Rsv©SõLiVV . 99 aS»RsLs ZQNËÍQxqsvÌs ‚s¿SLRPßs ©«s»RsòÌs»ÜÍ F¡ÈÔs xmsZƒËÍQ ‚scnRsLsgS ÇØxmPùLs NSª«sƒS¬sNTP LSÇsNUP¸RP§ xmsÌsvNRPVÊsƒTs NRPÖsgjs©«s ª«PùNRPVòÌs ª«s†sòZƒËÍQ úxmscnS©«s NSLRPßsª«P§¬s zqs . Õs . H . ª«PãwÒs \ZƒslLPNRísLºs ZãNQP . ª«PãwcnRsª«s©ºs Êsz¤QsLRPLsgRPLsgS ªSùÅØù¬sLs¿SLRPLsÛÈQËÍ , A xqsLsxqós xms¬s ‚scnS©«sLs G †dsLRPvÌÜÍ DLsc¯Í ÊÜÍcnRsxmsƒRsv»RsvLscTs . ZQNËÍQLsúcRsLsÌÜÍ @cnTsNSLRP xmsgæSÌsv FPª«sLjs Û¿QËÍ»RsvÌ”ÜÍ DLsÛÈQËÍ ªSLjs LSÇsNUP¸RP§ úxms…¸iWÇs©SÌsNRPV @©«svgRPvßsLsgS ª«Pùª«sx¤QsLjsLsÛ¿QËÍ róSLiVVNTP cTsgRPÇØLRQè ÊsƒTsLscRsZ©ËÍQ xqscTP*ª«P§LRP+Ìsv |mPcRôs FP»Rsvò©«s D©SõLiVV . xqsvú{msLs N¯ÍLíRPv N¯LRPƒS ÇsÙŒszmsLs¿RsNRPF¡Û»QËÍ 2 Ñs rSäLs ‚s¿SLRPßsNRPV @ZcËÍQ gRP†s xmsÛÈíQËÍcRs¬s úxmsÇsÌsv ÊsÌsLsgS ‚saRP*zqsxqsvò©SõLRPv . NRPLsúÈÜÍÌsLºs @Lsƒºs AƒTsÈsLºs Çs©«sLRPÌ£s ( NSgºs ) ¬s®ªPÍcTsNRPÌsNRPV úxmsÊnÏsv»S*Ìsv ‚sÌsv®ªPÍ Bª«P*ƒRsLs ÛÌQËÍcRsv . NSgºs ‚sª«P§LRP+Ìs©«sv ÅØ»RsZLËÍQ Û¿QË͸RP§ƒRsLs ÛÌQËÍcRsv . úxmsÇsÌsNRPV ÇsªSÊsvcSLkjsgS DLsƒRsª«sÌszqs©«s úxmsÊnÏsv»S*Ìsv , úxmsÇØ úxms†s¬s´RsvÌsv BuíS LSÇPùLsgS ª«Pùª«sx¤QsLjsxqPwò ZcËÍQaRs xqsLsxmscRs©«sv c¯Í¿RPvN¯LsÈsvLsÛÈQËÍ , Z©ËÍQLRPxqsvòÌs©«sv NRPhjs©«sLsgS bsOTsLsÀs , Z©ËÍQLSÌs©«sv ¬sL¯ÍcnTsLs¿SÖQ=©«s ©Sù¸RP§róS©SÌsv , Z©ËÍQLRP xmsLjsa¯ÍcnRs©S xqsLsxqósÌsv , úxmsÊnÏsv»RP*LsÌÜÍ ALjósNRP úNRsª«P§ bsORsßs©«sv xmsLjsLRPOTsLs¿SÖQ=©«s xqsLsxqósÌsv @xqsª«P§LRósLsgS »Rs¸RPãwLRPvNSª«sƒRsLs ª«P§¨ÌsLsgSZ©ËÍQ ZcËÍQaRsLsÌÜÍ C cRsvzqós†s l©PÌsN¯©«PõcTs .

C Z©ËÍQxms´RPùLsÌÜÍ @‚s¬ds†sNTP @ƒïRsvNRPÈís ®ªP͸RP§ƒS¬sNTP »Sª«P§§ úxms†sFycTsLsÀs©«s Çs©ºs ÌÜÍNºs FyÌ£s ¿RsÈíجPõ xqs»RP*LRPLs †dsxqsvNRPVLSªSÌs¬s , ALjósNRP Z©ËÍQLSÌs\|mQs ZQNËÍQxqsvÌs ©«s®ªsWcRsv , Z©ËÍQLRP xmsLjsa¯ÍcnRs©«s , xmsLRPù®ªPÍORsßs , bsOTsLsÛ¿QËÍ @cnTsNSLRPLs , @¬PõLsÈÓs¬ds C ¿RsÈísLs xmsLjs´TsÌÜÍNTP †dsxqsvNRPVLSªSÌs¬s @©Sõ x¤QsÇØZLËÍQ Z©ËÍQ»RPX»RP*LsÌÜͬs DcRPùª«P§NSLRPvÌs ÊPXLscRsLs ZQNËÍQLsúcRs úxmsÊnÏsv»RP*Ls\|mQs †dsúª«s\ZªP§©«s ª«s†sòƒTs †dsxqsvNRPVª«sxqsvò©«PõcTs . úxmscnS©«s ª«P§Lsú†s¬s , @»Rsvù©«Põ»Rs ©Sù¸RP§ ª«Pùª«sxqós©«sv , zqs . Õs . H . B»RsLRP xqsLsxqósÌs©«sv Çs©ºs ÌÜÍNºs FyÌ£s ¿RsÈísLs xmsLjs´TsÌÜÍNTP Û»QËͪSÌs¬s ƒTsª«PãwLsƒºs Û¿QËÍxqsvò©SõLRPv . úxmsÊnÏsv»RP* úxms†sFycTs»Rs ÌÜÍNºs FyÌ£s ÕsÌ”sv " A®ªP§ }msZLËÍQ ZQNËÍQaRsxqsvLscRsLjs »RsÌs ¿RPw}qsò ÊÜ̓Ts Q' @©«Põ ©S©«svƒTsgS D©«PõcTs . LSÇsNUP¸RP§ xqsLsNRPÌQöLs»ÜÍ @‚s¬ds†s¬s »RsvcRsª«P§§ÈÓísLsÛ¿QËÍ ¿RsÈíجPõ LRPwF~LscTsLs¿SÌs¬s úxmsÇsÌsv N¯ÍLRPv»RsvLsÛÈQËÍ NRPLsÈÓs»RsvƒRsvxmso ¿RsLRPùgS ©SzqsLRPNRPLs ¿RsÈíجPõ Û»QËͪ«sƒS¬sNTP xmsp©«svN¯©«PõcTs . úxmsÊnÏsv»RP*Ls ®ªP§ƒRsÌsv ª«sLsÀs úxmsÇØ©«svNRPWÌs ¿RsÈíجPõ LRPwF~LscTsLsÛ¿QËÍ ÊØcnRPù»Rs úxms†sxmsOSÌs ÊnÏsvÇsxqPäLscSÌs\|mQs xmsƒTsLscTs .

1) úxmsÇsÌsNRPV úxms»RPùORsLsgS ÇsªSÊsvcSLkjs»Rs©«sLs»Üͪ«Pùª«sx¤QsLjs¿SÖQ=©«s FyLR”s®ªP§LsÈsv x¤s§LscS»Rs©S¬Põ , K©«Põ»Sù¬Põ , AcnTsxms»Sù¬Põ xmsLjsLRPOTsLs¿SÖs 2) ¿RsÈísLs ª«P§§LscRsv @LscRsLRPw xqsª«Pãw©«svÛÌQËÍ @Z©ËÍQ ª«PãwÈs A¿RsLRPßsNRPV ©¯Í¿RPvN¯ÍªSÌsLsÛÈQËÍ ©Sù¸RP§ ª«Pùª«sxqósÌÜÍ LSÇsNUP¸RP§ ÇÜÍNSù¬sNTP xqP*zqsò ¿PzmQö , cS¬s xms‚sú»Rs»Rs©«sv NSFyƒRsv»RsW , úxmsÇsÌs ‚saS*rS¬Põ ¿RPwLRPg¯Z©ËÍQÌØ Â¿P¸RPãwùÖs .

3) Z©ËÍQLRP xmsLjsa¯ÍcnRs©S xqsLsxqós zqs .Õs .H . ª«s\ZgsLS xqsLsxqósÌsv xqP*¸RP§Ls úxms†sxms†sò»ÜÍ , ¿RsÈíجsNTP ª«Pãwú»Rs®ªPͧ ÌÜÍÊsƒTs , xqsLsxmspLRñs\ZªP§©«s }qs*¿RQèé»ÜÍ xms¬sÛ¿QËÍ}qsÌØ ¿RsLRPùÌsv Û¿QËÍxmsÈíØÖs .

4) NRPLsúÈÜÍÌsLºs @Lsƒºs AƒTsÈsLºs Çs©«sLRPÌ£s ( NSgºs ) ¬s®ªPÍcTsNRPÌs©«sv úxmsÊnÏsv»S*Ìsv ZQNËÍQª«sÌsLs xqsLsúxmscS¸RP§ ÊscRôsLsgS ¿RsÈís xqsÊnÏsÌ”ÜÍ úxms®ªPÍaRs|mPÈÓís Û¿QËÍ»RsvÌsv cRsvÌsvxmsoN¯ÍNRPVLsƒS , ªSÈÓs\|mQs ¿RsÈís xqsÊnÏsÌ”ÜÍ xqsª«P§úgRs\ZªP§©«s ¿RsLRQèÌsv ÇsLjszms , ¬sLjôsxtís\ZªP§©«s ¿RsLRPùÌs©«sv , ¬sLjôsxtís NSÌs ª«Pùª«scTsÌÜÍ @ª«P§Ìsv Û¿QË͸RPãwÖs .

5) @‚s¬ds†s @Ls»S¬sNTP Çs©ºs ÌÜÍNºs FyÌ£s ¿RsÈísLs»ÜÍ FyÈsv , @ZcËÍQ »RsLRP¥PPÌÜÍ @¬Põ LSuíSûÌsÌ”ÜÍ ÌÜÍNS¸RP§§NRsòÌs©«sv GLSöÈsv Û¿QË͸RPãwÖs . ªSÈÓs xmsLjs´TsÌÜÍNTP róS¬sNRP xqsLsxqósÌs©«sv NRPWƒS Û¿QËÍLSèÖs . »RscS*LS úxmsÇØ Òsª«s©«sLs»ÜÍ xqsLsÊsLscRsLs D©«Põ @¬Põ LRPLsgSÌsv , ‚sÊnØgSÌ”ÜÍ @‚s¬ds†s , @úNRsª«PãwÌs\|mQs ¸RP§§cRô“sLs úxmsNRPÈÓsLs¿SÖs . @‚s¬ds†s , @úNRsª«PãwLRês©«s r~ª«P§§ø©«sv úxmsÊnÏsv»RP*Ls rS*cnUs©«sLs Û¿QËÍxqsvN¯Z©ËÍQ ‚scnRsLsgS ¿RsÈísLsÌÜÍ F~LscRsvxmsLRP¿SÖs 6) FP¬PõNRPÌ”ÜÍ ƒRsÊsv÷ Fyú»Rs©«sv ¬sL¯ÍcnTsLs¿RsƒS¬sNTP úxmsª«P§§Ås FyLR”s®ªP§LsÛÈQËÍLjs¸RP§©ºs NUP.ZaËÍQ. BLsúcRsÑs»ºs gRPvFysò Z©ËÍQ»RPX»RP*LsÌÜͬs FyLR”s®ªP§LsÈsLkjs NRP‚P§ÈÔs gRP»RsLsÌÜÍ úxmsÊnÏsv»S*¬sNTP xqsª«P§LjQöLsÀs©«s ¬s®ªPÍcTsNRP©«sv @ª«P§Ìsv Û¿QË͸RPãwÖs . cSª«PãwuS FP¬PõNRPÌs ‚scnS©S¬Põ @ª«P§Ìsv Û¿QË͸RPãwÖs . @‚s¬ds†s , FP¬PõNRPÌ”ÜÍ @úNRsª«PãwÌsNRPV , @ÌØZgËÍQ ª«Pùª«s{qósNRPX»Rs Z©ËÍQLSÌs ¿RsLjsú»Rs D©«Põ ªSLjs¬s FP¬PõNRPÌ”ÜÍ FyÌæÜ©«sƒS¬sNTP @©«sL>RPvÌsvgS úxmsNRPÈÓsLs¿SÖs . ÊØcnRPù»RsÌs©«sv ‚sxqQøLjsLsÀs , ¿RsÈís ª«Pù†sZLËÍQNRPLsgS úxmsª«sLjsòLsÛ¿QËÍ úxmsÇØ úxms†s¬scRsvÌs xqsÊnÏPù»S*¬Põ LRPcôRsv Û¿QË͸RP§gRPÌs " \lLsÈ£s Èsv Lkjs NSÌ£s Q' x¤QsNRPVä©«sv JÈsLR”sNRPV NRPÖQöLs¿SÖs .

7) zqP*£qs ÊØùLsNRPVÌsv ª«P§Ljs¸RP§§ B»RsLRP ‚sZcËÍQbds ÊØùLsNRPVÌsÌÜÍ ª«P§¨ÌsvgRPv»Rsv©«Põ ÌsORsÌØcTs N¯ÍÈ”s ©«sÌ”scnRs©S¬Põ xqP*ZcËÍQaS¬sNTP LRPzmQöLs¿SÖs . ZcËÍQaRs ALjósNRP ª«Pùª«sxqósNRPV xqsª«PãwLs»RsLRP ª«Pùª«sxqósgS A‚sLRQ÷é‚sLsÀs©«s ©«sÌ”s cnRs©S¬Põ LRPwxmsoª«PãwxmsƒS¬sNTP ¿RsÈíØÌs©«sv LRPwF~LscTsLs¿RsƒRs®ªPͧ NSNRPVLsƒS LSÇsNUP¸RP§ xqsLsNRPÌQöLs»ÜÍ NSLSù¿RsLRPßs©«sv LRPwF~LscTsLsÀs @ª«P§Ìsv Û¿QË͸RPãwÖs,

అవినీతిపై అన్నా ఉధ్యమం!

సూర్య తెలుగు దినపత్రిక

వెర్రితలలు వేస్తున్న ఆందోళన
రాజకీయం వద్దనడం కూడా రాజకీయమే!
ప్రభుత్వ లోక్‌పాల్‌ ముసాయిదా కంటితుడుపు చర్యే
ఎన్నికల వ్యవస్థను సంస్కరించాలి
అవినీతి నిర్మూలనకు పటిష్ఠ వ్యవస్థ నెలకొల్పాలి

అవినీతిపై యుద్ధాన్ని సమర్ధించనివారు ఎవరు ఉంటారు? అన్నా హజారే నాయకత్వంలో సాగుతున్న ఉద్యమాన్ని స్థూలంగా అందరూ బలపరుస్తున్నారు. అవినీతి పరులు కూడా తాము ఇతరుల అవినీతి వల్ల నష్టపోయినప్పుడు ఉక్రోషంతో ఊగిపోతారు. అలాంటివారూ ఈ ఆందోళనలో ముందు వరుసలో ఉన్నారు. అసలు సమస్య- ఆ ఉద్యమ లక్ష్యం, లక్షణాలపై విశ్లేషించుకోవలసిన అవసరం ఉంది. జన్‌లోక్‌పాల్‌ సాధన పేరిట జరుగుతున్న ఆందోళన వెర్రితలలు వేస్తున్నదని చెప్పక తప్పదు.

కారణాలు: 1. ఈ ఉద్యమాన్ని రెండవ స్వాతంత్య్రోద్యమంగా అభివర్ణించడం. వలస దోపిడీ పాలనకు వ్యతిరేకంగా యావత్‌ జాతి అపార త్యాగాలతో పునీతమైన ఆ విముక్తి పోరాటంతో ఈ ఉద్యమాన్ని పోల్చడం హాస్యాస్పదం. సంపూర్ణ విప్లవం నినాదంతో జయప్రకాష్‌ నారాయణ్‌ 1970ల్లో నిర్వహించిన ఉద్యమం అంతిమంగా ఎటు ప్రయాణించిందో విదితమే. 2. హజారేను మహాత్మా గాంధీతో పోల్చడం, లాల్‌బహదూర్‌ శాస్రి రూపంలో ఉన్నారని ప్రచారం చేయడం దుస్సాహసం.

3. ‘అన్నానే ఇండియా, ఇండియానే అన్నా’ అని బృందగానం చేస్తూ వ్యక్తి ఆరాధనను పెంచే ప్రయత్నం ప్రజాస్వామ్య స్ఫూర్తికి విరుద్ధం. 4. అవినీతి- సంపన్నులు మొదలుకొని నిరుపేదలవరకూ అందరినీ వేధిస్తున్న సమస్య కాబట్టి రాజకీయ అనుబంధాలకు అతీతంగా ఉద్యమాన్ని నడపాలని భావించడం సరైన దృక్పథమే. కానీ విరాజకీయాలతో (నాన్‌ పొలిటికల్‌) ఉద్యమించాలనే ఆలోచన సరైనది కాదు. రాజకీయాలపట్ల ఏహ్యభావాన్ని పెంచడం ప్రజాస్వామ్యానికి శ్రేయస్కరం కాదు. రాజకీయ పార్టీలను, ప్రజాసంఘాలను అంటరానివిగా చూడడం, వాటితో సంబంధం లేనివారే ఉద్యమంలో పాల్గొనడానికి అర్హులని పేర్కొనడం కూడా ఒక రాజకీయమే, లేదా అవగాహనా రాహిత్యం అవుతుంది.

6. పార్లమెంటరీ ప్రజాస్వామ్యానికి చట్టసభలు ఆయువు పట్టు. అవి ప్రజలచేత ఎన్నికై, ప్రజలకు జవాబుదారీగా ఉండవలసిన అత్యున్నత వేదికలు. ప్రజావ్యతిరేక పాలన సాగించినా, అవినీతికి పాల్పడినా అటువంటి ప్రజా ప్రతినిధులను తదుపరి ఎన్నికల్లో ఓటు హక్కుతో శిక్షించే తిరుగులేని అధికారం ప్రజలకు ఉన్నది. కానీ కొంత మంది వ్యక్తులతో ప్రభుత్వం నియమించే ‘జన్‌ లోక్‌పాల్‌’ వంటి సంస్థకు పార్లమెంట్‌, అత్యున్నత న్యాయ వ్యవస్థపై పెత్తనం సాగించే సర్వాధికారాలను కట్టబెట్టాలనడం ఏమాత్రం సమర్ధనీయం కాదు. రాజ్యాంగ బద్ధమైన అన్ని వ్యవస్థలను స్వయం ప్రతిపత్తితో పనిచేసేలా పకడ్బందీ చట్టాలను రూపొందించాలి గాని ఒకే సంస్థకు సర్వాధికారాలు అప్పగించడం అత్యంత ప్రమాదకరం.

ప్రస్తుత వ్యవస్థలో అవినీతి రహిత రంగమేదో గుర్తించడం కష్టం. అలాంటి అవినీతిని అరికట్టడానికి కేంద్ర ప్రభుత్వం ప్రతిపాదించిన లోక్‌పాల్‌ బిల్లు కోరలు లేనిదే! అలా అని జన్‌లోక్‌పాల్‌ సర్వరోగ నివారిణి కాదన్నది వివాద రహితం. స్వచ్ఛంద సంస్థలు (ఎన్‌జిలు) ప్రధాన భూమిక పోషిస్తున్న ఈ ఆందోళనను మధ్యతరగతి ప్రజానీకం, ఆదర్శవంతమైన వ్యవస్థకోసం తపించే యువజన, విద్యార్థి లోకం, సాంకేతికంగా విజ్ఞానవంతులైన ఐటీ ఉద్యోగులు, ఓటు హక్కు వినియోగించుకోవాలనే ధ్యాసే లేని మధ్యతరగతి, సంపన్న వర్గాలు, సినీ రంగం మొదలు కార్పొరేట్‌ సంస్థల వారివరకూ అందరూ బలపరుస్తున్నారు.

సామాన్య ప్రజలు, కార్మికులు, రైతులు, వ్యవసాయ కూలీలు, నిరుద్యోగ యువకులు, విద్యార్థులు, మహిళలు ప్రత్యక్షంగా పాల్గొని, తమ దైనందిన, మౌలిక సమస్యల పరిష్కారం కోసం చేస్తున్న ఉద్యమాలను ఏమాత్రం పట్టించుకోని కార్పొరేట్‌ ప్రసార మాధ్యమాలు హజారే ఉద్యమాన్ని మాత్రం భుజాలకెత్తుకున్నాయి. దీనిని బట్టి ఈ ఆందోళన వెనుక ప్రతిబింబిస్తున్న వర్గస్వభావాన్ని పసిగట్టవచ్చు. అన్నా బృందం, ఆయన అనుచరులు చేస్తున్న ‘భారత్‌ మాతాకీ జై’ వంటి నినాదాలు ఉద్యమ దిశను చెప్పకనే చెబుతున్నాయి. అంతమాత్రాన జన్‌లోక్‌పాల్‌ చట్టం కోసం నిబద్ధతతో సాగుతున్న ఆందోళనను తక్కువ చేసి చూడడం తగదు. కేవలం ఈ ఉద్యమంలో ఉన్న బలహీనతలను ఎత్తి చూపడం ద్వారా భ్రమల్లో తేలిపోకుండా వాస్తవ దృక్పథాన్ని కల్పించుకోవాలన్నదే అభిలాష!

అభివృద్ధికి అవరోధంగా తయారైన అవినీతిని తుదముట్టించాలనే వాంఛ సామాన్య ప్రజానీకంలో ఉన్నది. ఈ నేపథ్యంలో జన్‌లోక్‌పాల్‌ చట్టం కోసం సాగుతున్న ఉద్యమానికి ప్రజలు స్వచ్ఛందంగా స్పందించి వీధుల్లో కదం తొక్కుతున్నారు. పార్లమెంటరీ ప్రజాస్వామ్యానికి మూల స్తంభాలైన చట్ట సభలు, కార్యనిర్వాహణ యంత్రాంగం, న్యాయ వ్యవస్థల పనితీరును, విశ్వసనీయతను ప్రశ్నిస్తున్నారు. అయితే, పార్లమెంటరీ ప్రజాస్వామ్య వ్యవస్థకు మరో మెరుగైన ప్రత్యామ్నాయం మన ముందు ప్రస్తుతం లేదు. అవినీతికి మూలాలు నేటి వ్యవస్థలోనే ఉన్నాయనడంలో సందేహం లేదు.

రాజకీయాలంటేనే ప్రజల్లో ఏహ్యభావం ఏర్పడింది. సామాజిక మార్పుకోసం చిత్తశుద్ధితో తపన పడే ప్రజలు, యువత రాజకీయాలకు దూరంగా జరిగిపోతున్నారు. రాజకీయ వ్యవస్థ ప్రక్షాళన కాకుండా అవినీతి అంతం అసాధ్యం. రాజకీయ పార్టీల ఘోర వైఫల్యం కారణంగానే పౌర సమాజం అవినీతిపై కన్నెర్రజేసింది. ఒక విధంగా ఇది శుభ పరిణామం. ఫలితంగా, లోపభూయిష్టంగా తయారైన రాజకీయ వ్యవస్థను సంస్కరించగలగాలి. అంతేగాని, పౌర సమాజం పేరిట కొంత మంది వ్యక్తులో లేదా స్వచ్ఛంద సేవా సంస్థలో ప్రత్యామ్నాయ వ్యవస్థగా ఆవిర్భవించలేవు.

కాంగ్రెస్‌ నాయకత్వంలోని యుపిఎ-2 ప్రభుత్వం పార్లమెంట్‌కు ప్రతిపాదించిన లోక్‌పాల్‌ బిల్లు స్థానే జన్‌లోక్‌పాల్‌ ముసాయిదా బిల్లును ప్రవేశపెట్టాలని సామాజిక ఉద్యమకారుడు అన్నా హాజరే నేతృత్వంలో సాగుతున్న ఉద్యమానికి విస్తృతమైన అనూహ్యమైన స్పందన లభిస్తున్నది. ఈ ఉద్యమం అవినీతి సమస్యతో బాటు, పౌరులు ప్రజాస్వామ్యయుతంగా ఆందోళన చేసే రాజ్యాంగబద్ధమైన హక్కును పాలకులు కాలరాస్తున్నారనే అంశాన్ని కూడా బలంగా ముందుకు తెచ్చింది. పాలకపార్టీ నాయకత్వం కుడితిలో పడ్డ ఎలుక లాగ తనను తాను సమర్ధించుకోవడానికి పడరాని పాట్లు పడుతున్నది. ప్రతిపక్ష పార్టీలు సహజంగానే అందివచ్చిన అవకాశాన్ని సమర్ధవంతంగా సద్వినియోగం చేసుకుని ప్రభుత్వాన్ని ఎండగట్టడానికి రంగ ప్రవేశం చేశాయి.

మన ఆర్ధిక వ్యవస్థకు పట్టిన అవినీతి చెదలు అన్ని రంగాలకూ విస్తరించి ప్రజాస్వామ్య పాలనను, రాజ్యాంగాన్ని అపహాస్యం చేస్తున్నాయి. చట్టబద్ధ దోపిడీని మన రాజ్యాంగమే అనుమతిస్తున్నది. చట్టం కళ్ళుగప్పి అడ్డదారిలో చేస్తున్న అక్రమ సంపాదనే అవినీతి సొమ్ము. చట్టప్రకారం అవినీతి నేరం. అయితే, ఆ చట్టం ముసుగులోనే భారీ ఆర్ధిక కుంభకోణాలకు రాజకీయ నాయకులు, అధికార గణం, పెట్టుబడిదారులు అపవిత్ర కూటమిగా ఏర్పడి జాతి సంపదను, ప్రజాధనాన్ని పీల్చివేస్తున్నారు. నేటి ఆశ్రీత పెట్టుబడిదారీ వ్యవస్థ, సరళీకృత ఆర్ధిక విధానాలు ‘గుడినీ, గుడిలో లింగాన్నీ మింగే’ అవినీతి సామ్రాట్టులను తయారు చేశాయి.

ప్రభుత్వ ఖజానాకు చేరవలసిన రూ. 1,76, 000 కోట్ల ఆదాయానికి 2-జి స్పెక్ట్రమ్‌ కుంభకోణం ద్వారా గండికొట్టిన మాజీ కేంద్రమంతి ఎ. రాజా, న్యాయస్థానం కొరడా ఝుళిపించడంతో నేడు తీహర్‌ జైలులో ఊచలు లెక్కబెడుతున్నారు. మరో పాత్రధారిణి, రాజ్యసభ సభ్యురాలు కనిమొళి కూడా కటకటాల పాలైనారు. కాని ఈ భారీ కుంభకోణంతో లబ్ధి పొందిన టాటా, అనిల్‌ అంబానీ, ఆదిత్య బిర్లాల తోబాటు భూయా వడాఫోన్‌, ఎస్సార్‌, సునీల్‌ మిట్టల్‌, దూత్‌ కంపెనీ వగైరా కార్పొరేట్‌ సంస్థల అధిపతులు తప్పించుకు తిరుగుతున్నారు. దొరికితేనే దొంగ, దొరకకపోతే దొర అన్న నానుడిగా పరిస్థితి తయారైంది. వారిపై కేసులు నమోదు చేసి అరెస్ట్‌ చేసే దమ్ము ప్రభుత్వానికి లేదు. కేంద్ర ప్రభుత్వం మొత్తం వారి గుప్పెటలోనే ఉన్నదనడానికి ఇంతకంటె నిదర్శనం ఏమికావాలి?

ట్వెంటీ ట్వెంటీ క్రికెట్‌ కుభకోణంతో మాజీ విదేశాంగ శాఖ సహాయ మంత్రి శశిథరూర్‌ పదవీచ్యుతుడైనారు. కామన్వెల్త్‌ క్రీడల కుంభకోణంలో ఎంపీ సురేష్‌ కల్మాడి జైలుపాలయ్యారు. ఇవన్నీ తాజా అవినీతి ఉదంతాలు. ఒకనాడు అప్పటి ప్రధాని పీవీ నరసింహారావు, రెండేళ్ళ క్రితం ప్రధాని మన్మోహన్‌ సింగ్‌ తమ అధికార పీఠాన్ని కాపాడుకోవడానికి సంతలో పశువుల్ని కొన్న రీతిలో ఎంపీలను కొన్న ఉదంతాలలో ప్రధాన మంత్రులపైనే వేలెత్తి చూపే హీనస్థితి ఏర్పడింది. కడకు పార్లమెంట్‌లో ప్రశ్నలడగడానికి బీజేపీ ఎంపీలు లంచాలు పుచ్చుకున్న హేయమైన ఘటన వంటి అనైతిక, అవినీతి కార్యకలాపాలకు, అధికార దుర్వినియోగానికి పాల్పడడంతో పార్లమెంట్‌ విశ్వసనీయత ప్రశ్నార్ధకమయింది. పార్లమెంట్‌ ప్రతిష్ఠ క్రమేపీ పతనమవుతూ వస్తున్నది.

స్వాతంత్య్రానంతర కాలంలో స్వాతంత్య్రోద్యమంలో పాల్గొన్న త్యాగధనులు, ప్రజాసేవకులు చట్టసభలకు ఎన్నికయ్యారు. అనంతరం గుత్తపెట్టుబడిదారులు, భూస్వాములు, పెత్తందారుల ప్రతినిధులే అత్యధికంగా చట్టసభలను ఆక్రమించారు. అటుపై తమ పనులను చక్కబెట్టుకోవడానికి పారిశ్రామిక, వ్యాపార వేత్తలే నేరుగా చట్ట సభల్లో ప్రవేశించారు. ఆ తర్వాత బూర్జువా రాజకీయ పార్టీలకు కండబలంగా మాత్రమే ఉపయోగపడుతూ, వ్యవస్థీకృత నేరాలకు పాల్పడే రౌడీలు, గూండాలు, నేరస్థులు నేరుగా చట్టసభలను అలంకరిస్తున్నారు. సమాజాన్ని పీల్చి పిప్పి చేస్తున్న అవినీతి వంటి సమస్యలపై పాలక, ప్రతిపక్ష పార్టీలు పార్లమెంట్‌లో లాలూచీ కుస్తీ చేస్తున్నాయనే భావన ప్రజల్లో సర్వత్రా నెలకొన్నది.

మొత్తంమీద రాజకీయ వ్యవస్థే ఆత్మరక్షణలో పడి సమాధానం చెప్పుకోవలసిన దుస్థితి ఏర్పడింది. అవినీతి వ్యవస్థీకృతం కావడంలో ప్రధాన భూమిక పోషిస్తున్నది అధికార గణంలో కీలక పాత్రధారులైన ఐఏఎస్‌, ఐపీఎస్‌ అధికారులే. పవిత్ర న్యాయవ్యవస్థను అవినీతి చెదలు ఆవరించాయి. నేర పరిశోధనా శాఖలైన సీబీఐ, ఏసీబీల పనితీరు జుగుప్సాకరం. ప్రసార మాధ్యమాల సమాచారాన్ని బట్టి దాదాపు 2,300 కేసులు దశాబ్దాలుగా, వేయి కేసులు 15 సంవత్సరాలుగా, 380 కేసులు రెండు దశాబ్దాలుగా సీబీఐ విచారణలోనే మగ్గిపోతున్నాయి. పాలక పార్టీ ప్రయోజనాలకు అనుగుణంగా వ్యవహరించే స్థాయికి ఈ సంస్థ దిగజారిందనే సద్విమర్శలు పెద్ద ఎత్తున ఉన్నాయి.

సుప్రీంకోర్టు జోక్యం లేకపోతే 2-జి శ్కామ్‌ విచారణకు కూడా అదే గతి పట్టేదని ప్రజలుభావిస్తున్నారు. ఈ నేపథ్యంలో తాము ప్రతిపాదించిన జన్‌లోక్‌పాల్‌ చట్టాన్ని సత్వరం తీసుకురావాలని, ఆర్ధిక నేరాలపై కేసులనమోదు, నేర పరిశోధన, పర్యవేక్షణ, శిక్షించేఅధికారం అన్నింటినీ ఈ చట్టం పరిధిలోకి తీసుకురావాలని అన్నా హజారే నేతృత్వంలోని ఉద్యమ కారుల బృందం కేంద్ర ప్రభుత్వంపై ఒత్తిడి తెస్తున్నది. ప్రధానమంత్రిని, న్యాయ వ్యవస్థను, సీబీఐ తదితర సంస్థలను జన్‌లోక్‌పాల్‌ చట్టం పరిధిలోకి తేవాలని డిమాండ్‌ చేస్తున్నారు. ప్రభుత్వ ప్రతిపాదిత బిల్లు హాస్యాస్పదంగా ఉన్నది. రాజకీయ సంకల్పంతో అవినీతిని తుదముట్టించే చట్టాన్ని రూపొందించాలని ప్రజలు కోరుతుంటే కంటితుడుపు చర్యగా నాసిరకం చట్టాన్ని తేవడానికి పూనుకున్నది.

ఈ పరిస్థితుల్లో కొన్ని చర్యలు అనివార్యం. అవి: 1. జవాబుదారీ తనంతో వ్యవహరించాల్సిన పార్లమెంట్‌ హుందాతనాన్ని, ఆధిపత్యాన్ని పరిరక్షించాలి. 2. చట్టం ముందు అందరూ సమానులే అనే మాటను ఆచరణలోకి తేవడానికి న్యాయ వ్యవస్థలో రాజకీయ జోక్యాన్ని నివారించాలి. 3. సీబీఐ వంటి నేర పరిశోధనా సంస్థలు స్వయం ప్రతిపత్తితో చట్టానికి మాత్రమే లోబడి సంపూర్ణమైన స్వేచ్ఛతో పనిచేసేలా చర్యలు తీసుకోవాలి. 4. కాగ్‌ నివేదికలపై చట్ట సభల్లో చర్చలు జరిపి నిర్దిష్టమైన చర్యలు అమలు చేయాలి. 5. అవినీతి అంతానికి జన్‌లోక్‌పాల్‌ చట్టంతో బాటు అన్ని రాష్ట్రాలలో అదే తరహా లోకాయుక్తలను ఏర్పాటు చేయాలి.

స్థానిక సంస్థలను కూడా వాటి పరిధిలో చేర్చాలి. 6. ఎన్నికల్లో డబ్బు పాత్రను నిరోధించడానికి ఇంద్రజిత్‌ గుప్తా పార్లమెంటరీ కమిటీ సమర్పించిన నివేదికను అమలు చేయాలి. దామాషా ఎన్నికల విధానాన్ని అమలు చేయాలి. నేరచరితుల్ని ఎన్నికల్లో పాల్గొనడానికి అనర్హులుగా ప్రకటించాలి. విఫలమైన ప్రజాప్రతినిధుల్ని వెనక్కు రప్పించడానికి రీకాల్‌ హక్కును ఓటర్లకు కల్పించాలి. 7. విదేశీ బ్యాంకుల్లో మూలుగుతున్న నల్లధనాన్ని వెనక్కి రప్పించాలి.

రాయలసీమ భవిష్యత్తు ?

ఆంధ్రజ్యోతి దినపత్రిక జూలై 27, 2011

INRP©SƒRsv FyÂÌQPgSÎÏP• LSÇPùLsÌÜÍ ª«P§gjæs F¡LiVV©«s LS¸RP§Ìs{qsª«P§ ª«P§ŒÉP• A cRsvzqós†sNTP l©PÈís ÊsƒRsv»RsvLscS ! @©«Põ ALsc¯ÍÎÏs©«s úxmsÇØ»RsLsú»RsªScRsvÌsv , ÊsƒRsvgRPv ÊsÌs{¤sQ©«sª«sLæSÌsv ª«P§Ljs¸RP§§ rSª«Pãw©«Pù úxmsÇجdsNRPLs ª«P§©¯Í®ªPÍcRs©«sNRPV gRPvL_»Rsv©SõLRPv . ZQNËÍQLsúcRsLsÌÜÍ úxmscnS©«s úxms†sxmsORs FyLkjís @LiVV©«s Õs . ÂÇQP .zms . Às©«Põ LSuíSûÌsNRPV @©«svNRPWÌsª«P§¬s ¿PÊsv»RsvLsÛÈQËÍ , @cnTsNSLRP NRPWÈs‚P§NTP ©S¸RP§NRP»RP*Ls ª«sz¤Qsxqsvò©«Põ NSLsúlgP£qs ®ªPͧLs ª«Pù†sZLËÍQNRPLs NScRs¬s xmso©«sLRPvcçSÈÓsxqsvò©SõLRPv . Às©«Põ LSuíSûÌsLiVVÛ»QËÍ ‚sxm”sªSÌs cS*LS @cnTsNSLRPLs ÌÜÍNTP LSª«sƒRsLs xqsvÌsÊnÏsª«P§¬s N¯LscRsLRPv , ƒS . ÊØÊØ rS|¤QPÊ`s @LsÛÊQËÍcRPäLºs ©«sv @ƒRïsLs |mPÈísvN¯¬s ª«P§LjsN¯LscRsLRPv xqsª«P§Ljósxqsvò©SõLRPv . @ª«sNSaRsªScRsLs , xqsLsNRPVÀs»Rs LSÇsNUP¸RP§ úxms…¸iWÇs©SÛÌQËÍ xmsLRPª«Pãwª«scnTsgS ÊnØ‚sxqsvò©«PõªSLRPw , AcnTsxms»RPùLs N¯ÍxqsLs ALSÈsxmsƒRsv»Rsv©«Põ ªSLRPw NRPWƒS ÊsÌsxmsLRPvxqsvò©SõLRPv . úxmsÇØrS*ª«P§ù ª«Pùª«sxqós úZaËÍQxtís\ZªP§©«scTs . Z©ËÍQƒRsv ZcËÍQaRsLsÌÜÍ @ª«P§ÌsvÌÜÍ D©«Põ úxmsÇØrS*ª«P§ùLs xmsLjsxmspLRñs\ZªP§©«scTs NScRsv . c¯ÍzmsƒUs ª«Pùª«sxqós©«sv xmsLjsLRPOTsLsÛ¿QËÍ ÊØcnRPù»Rs©«sv »RsÌsZãNQP»RsvòN¯©«Põ LSÇØùLsgRPLs xmsLjs´TsÌÜÍ xms¬sÛ¿QËÍxqsvò©«PõcTs . C ª«Pùª«sxqósNRPV xqsx¤QsÇsLsgSZ©ËÍQ @Z©ËÍQNRP xmsLjs‚P§»RsvÌsv©SõLiVV . @LiVV©«sxmQöÈÓsNUP , ª«Pãw©«sª«s x¤QsNRPVäÌsv , úxmsÇØ»RsLsú»Rs x¤QsNRPVäÌs rScnRs©«s , lªP©«svNRPÊØÈsv»Rs©«sLs ©«svLsƒTs N¯Ls\Û»s©S ‚sª«P§§NTPò NSª«sƒS¬sNTP , úxmsÇØ DcRPùª«PãwÌs cS*LS xqsª«P§úgSÕnsª«PXcTô“s \Zªsxmso úxms¸RPãwßÓsLs¿RsƒS¬sNTP C ª«Pùª«sxqósÌÜÍ @ª«sNSaRsLs DLscRs¬s @»RPùcnTsNRP úxmsÇجdsNRPLs ÊnØ‚sxqsvò©SõLRPv .

ZcËÍQaS¬sNTP rS*»RsLsú»RsùLs ª«sÀQè ALRPv©«PõLRP cRsaSÊôØÌsv gRPƒRsÀsF¡LiVV©S LS¸RP§Ìs{qsª«P§ ÌØLsÈÓs lªP©«svNRPÊsƒRïs úFyLs»SÌs NRP¬dPõÈÓsgS´RsÌsv ª«sLRñs©S†ds»RsLs . úxmsÊnÏsv»S*Ìsv ª«sxqsvò©Sõ¸ºP§ ! F¡»Rsv©Sõ¸ºP§ ! NS¬ds {qsª«P§ úxmsÇsÌs »RsÌsLS»RsÌsv G ª«Pãwú»RsLs ª«PãwLRPÛÌQËÍcRsv . NS¬ds , NRP©«Põ ÕsƒRïsÌs»ÜÍ xqsª«Pãw©«sLsgS , B»RsLRP úFyLs»SÌs ÕsƒRïsÌs©«sv @NRPVä©«s Û¿QËÍLRPvèN¯¬s LSÇsNUP¸RP§ ©S¸RP§NRPVÌsvgS @»Rsvù©«Põ»Rs róS©SÌsNRPV FPcRsgRPƒS¬sNTP , zqósLRP»RP*Ls F~LscRsƒS¬sNTP r¡Fy©«sLsgS Dxms…¸iWgRPxmsƒTsLscTs . ¬dsÌsLs xqsLsÒsª«slLPƒTïs ª«P§§ÅPùª«P§Lsú†s ®ªP§§cRsÌsv ZcËÍQaRs úxms´Rsª«P§ F¢LRPvƒRsvgS @»Rsvù©«Põ»Rs bsÅsLS¬Põ @cTsL¯Íz¤QsLs¿SLRPv . »QPÌsLsgSßSNRPV ¿PLscTs©«s zms .‚s . ©«sLRPzqsLs¥PPLSª«so ©«sv ©«sLscSùÌs ©«svLsƒTs ÌÜÍNºs xqsÊnÏsNRPV xmsLszms , ZcËÍQaRs úxms´S¬s " ª«P§©«s »QPÌsvgRPv Û»QËÍÇsLs Q' @¬s ª«P§§Ljszqs F¡¸RPãwLRPv . N¯ÍrSsòLsúcnRsNRPV ¿PLscTs©«s ¸RP§©ºs .ÈÓs . LSª«PãwLSª«so ©«sv z¤QsLscRsWxmsoLRPLs ©«svLsƒTs aSxqs©«s xqsÊnÏsNRPV FP©«svõN¯¬s ª«P§§ÅPùª«P§Lsú†s¬s Û¿QËÍzqs " »QPÌsvgRPv A»RQø g_LRPªS¬sNTP úxms†dsNRP Q' gS ¿RPwxqsvN¯¬s gRPLRP*xmsƒïSLRPv . {qsª«P§ ÕsƒRïs\ÛÌs©«s cRsŒs»Rs Z©ËÍQ»Rs xqsLsÒsª«s¸RP§ù ®ªP§§cRsÌsv , ‚sÇs¸RP§ÊnØxqPäLRPlLPƒTïs , ©SLS ¿RsLsúcRsÊØÊsv ©S¸RP§§ƒRsv , \Zªs .¸RP§£qs . LSÇsZaËÍQÅsLRPlLPƒTïs , Z©ËÍQÈÓs ¸RP§©ºs . NTPLRPߺs NRPVª«PãwLºs lLPƒTïs ª«sLRPNRPV ª«P§§ÅPùª«P§Lsú»RsvÌsv NSª«sƒS¬sNTP xmso©ScTsgS ¬sÖs¿SLRPv . ª«P§L¯Í N¯ÍrSsòLsúcnRs ÕsƒRïs ÀsLRPLsÒs‚s¬s ÊsvÇØÌsZãNQP»RsvòN¯©SõLRPv . @LscRsLjsNUP ú}msª«P§©«sv xmsLsÀs , AcRsLjsLsÀs , @LscRsÌsLs FPNTPäLsÀs©«s {qsª«P§ªSxqsvÌsv ª«Pãw©«szqsNS©«sLscRsLs F~LscSZLËÍQ gS¬s , Ên‘†sNRPLsgS cRsLjsúcRsvÌsv gSZ©ËÍQ ‚P§gjsÖsF¡¸RPãwLRPv .

¬s»RPù NRPLRPª«soNSÈsNSÌsv , Fy»SÎجsNTP Û¿QËÍLRPvN¯©«Põ ÊnÏsWgRPLRQ÷éÇsÌØÌsv , @NSÌs ª«sL NRPÛÊQËÍÎØÌsNRPV xmsaRPvª«soÌs »RsLRPÖsLsxmso , »QPÌsvgRPv AƒRsxmsƒRsv¿RPvÌsv ª«sÎÏP•ª«P§§øN¯¬s úÊs»RsNRPƒS¬sNTP ª«P§¥PP ©«sgRPLSÌsÌ”Üͬs ª«PùÕns¿SLRP gRPX¥PPÌsNRPV zqsgæRPv»ÜÍ »RsÌscTsLs¿RPvN¯¬s lªPÎÏPvò©«Põ x¤PXcRs¸RP§‚scSLRPNRP\ZªP§©«s cRPXaSùÌsv NRPLRPvª«so {qsª«P§ Òsª«s©«s ‚scnS©«sLsÌÜÍ @Ls»RsLS÷égRP\ZªP§©SLiVV . NRPORsÌsv , NSLRQößSùÌsv , |mP»RsòLscSLRPvÌs ALjósNRP úxms…¸iWÇs©SÌsv , AcnTsxms»RPùLs N¯ÍxqsLs ÇsLRPvgRPv»Rsv©«Põ F¡LRPvÌÜÍ xqs‚P§øŒs»Rs\ZªP§©«s x¤Qs»Sù LSÇsNUP¸RPãwÌsv C úFyLs»S¬sNTP aSxmsLsgS xmsLjsßs‚P§Ls¿SLiVV . ‚dsÈÓsNTP »Ü̓Rsv úxmsNRPX†s \ZªsxmsLkjs»SùÌsv , FyÌsNRPVÌs ¬sLR”sORPùxmspLjs»Rs ‚scnS©SÌs ª«P§¨ÌsLsgS C úFyLs»RsLs @Õnsª«PXcTô“sNTP ©¯Í¿RPvN¯ÍÛÌQËÍcRsv . " LS¸RP§ÛÌQËÍÖs©«s {qsª«P§ LRP»Rs©SÌs {qsª«P§ Q' Z©ËÍQƒRsv NRPLRPvª«so{qsª«P§ gS gRPßs†sZãNQPNTPäLscTs

xmsª«P§§Ås xmsoßPùZQOËÍQú»SÌsNRPV C gRPƒRïs ¬sÌs¸RP§Ls . NRPÖs¸RP§§gRP \Zªsxtñsª«soƒRsv , ª«sƒTïs NSxqsvÌsªSƒRsvgS }msLRPvgSLsÀs©«s †sLRPvª«P§ÛÌQËÍaRPvƒRsv , $NSÎØ{qósaRP*LRPvƒRsv , NSßÓsFyNRPLs ‚s©S¸RP§NRPVƒRsv , $\ZasÌs ª«P§Ì”s©«Põ , ª«P§Lsú»SÌs¸RP§LsÌÜÍ LSxmnP§®ªPÍLsúcRs rS*‚P§ , ª«P§¥PP©«sLscUsaRP*LRPvƒRsv , NRPrSxmsoLRPLs ALsÇsZ©ËÍQ¸RP§rS*‚P§ , ª«P§lLPLscRsL¯Í ZcËÍQª«soÎÏP•NRPV l©PÌsª«so . " NSÌsÇñØ©«sLs Q' úxmsÊÜÍcRsNRPVcRsv ª«P§LSÈ£s F¡»RsvÌsWLjs ‚dsLRP úÊs}¤sQøLsúcRs rS*‚P§ . ÊnÏsgRPª«s»ºs xqsª«Pãw©«svÌsvgS xmspÇsÌsLscRsvN¯©«Põ xqs»RPù rSLiVV ÊØÊØNRPV Çs©«QøxqósÌsLs . C úFyLs»RsLsÌÜÍ D©«Põ @†s |mPcRôs FyLjsúaS‚P§NRP LRPLsgRPLs BZcËÍQ . AcnRsv¬sNRP ZcËÍQªSÌs¸RPãwÌsvgS zmsÌsvª«sÊsZƒËÍQ ÊnØLkjs ¬dsÈÓsFyLRPvcRsÌs úFyÂÇQPNíRPVÌsv , xmsLjsúaRsª«P§Ìsv , ‚sÇñØ©ScnSLjs»Rs ALjósNRP ª«Pùª«sxqósNRPV úxms†dsNRP\ÛÌs©«s H .ÈÓs . xmsLjsúaRsª«P§ÌsNRPV C Z©ËÍQÌs ©¯Í¿RPvN¯ÍÛÌQËÍcRsv . ZLËÍQßÓsgRPvLsÈsÌÜÍ " \lLsÛÌQËÍ* N¯Í¿ºs FnyùNRísLkjs Q' N¯ÍxqsLs F¡LSƒTsÛ»QËÍ ZQNËÍQª«sÌsLs lªPLiVVù ª«P§LscTsNTP DFy´Ts NRPÖQöLsÛ¿QËÍ " N¯Í¿ºs Ljs}msLºs ª«sLºPä uS£ms Q' ©«sv |mPÈíØLRPv . @cTs »RsxmQö ª«P§L¯NRP úxmsÊnÏsv»RP* LRPLsgRP xqsLsxqós ÛÌQËÍcRsv . C úFyLs»RsLsÌÜÍ NSrSsò DFy´Ts NRPÌQö©«sNRPV c¯Íx¤QscRsxmsƒTs©«s xqsx¤QsNSLRP LRPLsgRPLsÌÜͬs ©«sWÌsv ‚P§Ì”svÌs©«sv , xmsLs¿RscSLRP ª«P§Ljs¸RP§§ FyÌs xmsLjsúaRsª«P§Ìs©«sv xqsLRPŒÉsNRPX»Rs ALjósNRP ‚scnS©SÌ”ÜÍ ÊnØgRPLsgS LSxtísû úxmsÊnÏsv»RP*Ls ©«suíSÌs }msLRPv»ÜÍ ¬sLôSOTsßPùLsgS ª«P§¨zqs®ªPÍzqsLscTs . lªP©«svNRPÊsƒRïs LS¸RP§Ìs{qsª«P§©«sv AcRsvN¯ÍªSÌsZ©ËÍQ cSù}qs ÛÌQËͬs ZQNËÍQLsúcRs , LSxtísû úxmsÊnÏsv»S*Ìsv xmsLjsúaRsª«P§Ìs róSxms©«sNRPV , ª«i°ÖsNRPxqscRsvFy¸RPãwÌs NRPÌQö©«sNRPV úxmsÊnÏsv»RP* LRPLsgRPLsÌÜÍ INRPä LRPwFyLiVV |mPÈísvÊsƒTs |mPÈísÛÌQËÍcRsv . $NSÎØzqsòûNTP xqs‚dP§xmsLsÌÜͬs ª«P§©«Põª«sLRPLs ª«scRôs Õs . |¤QP¿ºs . LiVV . ¸RP§Ì£s . ª«P§Ljs¸RP§§ ¸RP§©ºs . ÈÓs . zms . zqs . xqsLsxqósÌsv xqsãLP¸RP§§NRsòLsgS ‚scRsvù»ºs xmsLjsNRPLSÌs xmsLjsúaRsª«P§©«sv l©PÌsN¯ÌQöƒS¬sNTP ª«P§§LscRsvNRPV ª«sÀQè úxmscnS¬s Û¿QËÍ»RsvÌs ‚dP§cRsvgS BÈÔsª«sÛÌQËÍ aRsLsNRPVróSxms©«sÛ¿QËÍaSLRPv . ÂÊQP\lLsÈÔs£qs , B©«svxms Ås¬sÇsLs ÌØLsÈÓs @FyLRP\ZªP§©«s Ås¬sÇs ¬sZQOËÍQFyÌs©«sv N¯Ì”sg¯ÈÓís »RsLRPÖsLs¿RPvNRPVF¡»Rsv©SõLRPv . gSÖs Çs©SLRôs©«slLPƒTïs ÌØLsÈÓs úxmsLiVV®ªPÍÈsv ª«PùNRPVòÌsNRPV @ƒRïsg¯ÍÌsvgS c¯ÍÀs|mPƒRsv»Rsv©SõLRPv . úxmsÇsÌs NRPƒRsgRPLsƒR”s©«sv xmsÈÓísLs¿RPvN¯©«Põ FyFy©«s FyÌsNRPVÌsv F¡ÛÌQËÍcRsv . @LscRsLjsNUP ®ªsWORsLs úxmsrScTsLsÛ¿QËÍ C úFyLs»RsLsÌÜͬs ZcËÍQª«soÎÏPv• , ÊØÊØÌsv {qsª«P§ªSxqsvÖPõ ª«Pãwú»RsLs ª«P§¨ƒRs©«sª«P§øNSÌ”ÜÍZ©ËÍQ ª«P§§¬sgjsÛ»QËÍÌsv»RsW FyFy»RsvøÌsvgS , Òsª«s¿RQèéªSÌ”Ø Òsª«s©«QøLRPßs F¡LSÈsLsÌÜÍ ª«P§gjæsF~ª«P§ø¬s aRszmsLsÀs©«sÈ”sv©«PõcTs . LS¸RP§Ìs{qsª«P§ Çs©SÌs\|mQs úxmsNRPX†sNTP , FyÌsNRPVÌsNRPV , ZcËÍQª«soÎÏP•NRPV , ÊØÊØÌsNRPV FPª«sLjsNUP NRP¬sNRPLRPLs ÛÌQËÍNRPVLsƒS F¡LiVVLscTs . C xmspLRP*LRPLsgRPLsÌÜÍ úxmsÇØúZaËÍQ¸RP§}qs= xmsLRPª«Pãwª«scTsgS ÊnØ‚sLsÛ¿QËÍ LSÇsNUP¸RP§ FyLkjísÌsv BxmsoöƒRs©Sõ NSxqsò rSª«PãwÑsNRP xqQöXx¤Qs»ÜÍ C cRsvLRPcRPXxtísª«sLs»RsvÌs\|mQs©«s cRs¸RP§cRsÌsvrSsòLRP©«svN¯LsÛÈQËÍ A AaRsÌsW @ƒRsvgRPLsÈÓs F¡»Rsv©SõLiVV .

"rS*LRós®ªPͧQ' ZQNËÍQLsúcRs ÕsLscRsvª«sogS |mPÈísvÊsƒTscSLkjs ª«Pùª«sxqós ¬sLjQøLs¿RsÊsƒRsv»RsvLscTs . LSÇØùLsgRP ª«P§§Ås xmsú»RsLs\|mQs r¡xtsÖsÇsLs @©«Põ xmscS¬Põ LSxqsvN¯©Sõ , xqsLsZQOËÍQª«P§ LSÇPùª«P§¬s ª«PãwÈsÂÌQP¬Põ ª«sÂÌQ”s®ªPÍzqs©S A¿RsLRPßsÌÜÍ úxmsÊnÏsv»S*Ìsv xqsLsxms©«svõÌsNRPV EƒTsgRPLs Û¿QË͸RP§ƒRs®ªPͧ ª«PX†sògS |mPÈísvN¯©SõLRPv . @Õnsª«PXcTôs ©«sª«P§¨©SÌÜÍ ª«P§¥PP ©«sgRPLSÌsv , ©«sgRPLSÛÌQËÍ ZQNËÍQLsúcRs ÕsLscRsvª«soÌsvgS ª«i°ÖsNRP xqscRsvFy¸RPãwÌs©«sv NRPÖQöLs¿RsƒRsLs , LSLiVV†dsÖsª«P*ƒRsLs cS*LS FyLjsúaS‚P§NScnTsxms»RsvÌs©«sv úF~»RQ=z¤QsLs¿RsƒRsLs úxmsÊnÏsv»RP* ‚scnS©SÌs »S†P*NRP ÀsLs»Rs©«s . A ‚scnS©SÌs©«sv Dxms…¸iWgjsLs¿RPvN¯¬s , FPNRPäƒRs @cnTsNRP ÌØÊnØÌÜrSsò…¸iW @NRPäƒRs |mPÈísvÊsƒRsvÌsv |mPÈÓís c¯Í¿RPvN¯Íª«sƒRsLs |mPÈísvÊsƒTscSLRPvÌs ¬ds†s .

LSxtísû ‚sÊnÏs©«sÇs©«s\|mQs ¿RsL¯Íèxms¿RsLRQèÌsv , ALsc¯ÍÎÏs©«sÌsv †dsúª«s róSLiVVÌÜÍ ÇsLRPvgRPv»Rsv©SõLiVV . @Õnsª«PXcTôs , lªP©«svNRPÊØÈsv»Rs©«sLs @LsaSÌs\|mQs©«s ªScRs úxms†sªScRs©«sÌsv ÇsLRPvgRPv»Rsv©SõLiVV . gRPƒRsÀs©«s HcRsv cRsaSÊôØÌsÌÜÍ LSúxtsQísLs @Ls¿RsÌsLs¿RsÌsvgS @Õnsª«PXcTôs ¿PLscTs , ZcËÍQaRsLsÌÜÍ ©SÌsvgRPª«s ( Ñs .ƒTs .zms. ÌÜÍ) róS©S¬sNTP FPgRPÊØNTPLscRs¬s gRPßSLsNSÌsv »QPÖs¸RP§ÛÇQËÍxqsvò©SõLiVV . »QPÌsLsgSßS lªP©«svNRPÊsƒTs F¡LiVVãLPcRsZ©ËÍQ ªScS¬Põ N¯LscRsLRPv Û¿QË͸RP§ƒRsLs AaRQèLRPùLs NRPÖsgjsxqsvò©«PõcTs . ¿SLjsú»RsNRPLsgS xmsLjsbdsÖs}qsò »QPÌsLsgSßs , LS¸RP§Ìs{qsª«P§ ª«P§Ljs¸RP§§ D»RsòLSLsúcnRs lªP©«svNRPÊsƒRïs úFyLs»SÌsv . »SÇØ ª«Pãw©«sªSÕnsª«PXcTô“s ¬s®ªPÍcTsNRP gRPßSLsNSÌsv xmsLjsbdsÖs}qsò @Õnsª«PXcTô“sÌÜÍ Â»QPÌsLsgSßs úxms´Rsª«P§ róS©S¬Põ AúNRs‚P§LsÀsLscTs . LS¸RP§Ìs{qsª«P§ @»RPùLs»Rs lªP©«svNRPÊsƒTs D©«PõcTs . gRPƒRsÀs©«s HcRsv©«PõLRP cRsaSÊôØÌs NSÌsLsÌÜÍ LSxtísûLs @Õnsª«PXcTôs \Zªsxmso @ƒRsvgRPvÛÌQËÍxqsvN¯LsÈsW ª«sÀQè C cRsaRsNRPV Û¿QËÍLRPvN¯©«PõcTs . |mPÈísvÊsƒTscSLkjs ª«Pùª«sxqósNRPV©«Põ xqsx¤QsÇs ÌsORsßSÌsNRPV @©«svgRPvßsLsgSZ©ËÍQ ª«P§©«s LSxtísûLsÌÜÍ NRPWƒS @Õnsª«PXcTôs gRPª«P§©«sLs D©«PõcTs . ALsúcnRs úxmsZcËÍQaºs GLRQöƒTs©«s 1956 ©SÈÓsNTP ‚saSÅsÌÜÍ z¤QsLscRsvróS©ºs zts£ms ¸RPãwLïRPv , \|¤QscRsLSÊØcRsvÌÜÍ AÖP*©ºs , ¬sÇت«PãwÊØcRsvÌÜÍ ¬sÇØLs ¿PNRPäLRP xmsLjsúaRsª«P§Ìsv ª«Pãwú»Rs®ªPͧ ZQNËÍQLsúcRs , LSxtísû úxmsÊnÏsv»RP* LRPLsgRP xqsLsxqósÌsv DLsZƒËÍQ‚s . 1965—75 ª«P§cnRPù NSÌsLsÌÜÍ ZQNËÍQLsúcRs úxmsÊnÏsv»RP*Ls \|¤QscRsLSÊØcRsv ZQNËÍQLsúcRsLsgS B.zqs.H.¸RP§Ì£s. , Õs.|¤QP¿ºs.B.¸RP§Ì£s. , H.ƒTs.zms.¸RP§Ì£s. ,|¤QP¿ºs.¸RP§Ls.ÈÓs. , ‚P§cnS¬s , ¸RP§©ºs.¸RP§Ls.ƒTs.zqs. , ¸RP§©ºs. ¸RP§£mns. zqs. , ‚saSÅsxmsÈPõLsÌÜÍ Õs.|¤QP¿ºs.zms.‚s. , Ñs©ºs Nºs ÌØLsÈÓs ÊnØLjs xmsLjsúaRsª«P§Ìs©«sv úxmsÊnÏsv»RP* LRPLsgRPLsÌÜÍ©«sW ª«P§Ljs¸RP§§ N¯ÍLRPª«P§LsƒRsÌ£s FPLRPvª«soÌs NRPLSøgSLS¬Põ úxmsLiVV®ªPÍÈsv LRPLsgRPLsÌÜÍ©«sW l©PÌsN¯ÌQöƒRsLs»ÜÍ FyLjsúaS‚P§NSÕnsª«PXcTôs ExmsLscRsv N¯©«PõcTs . C ÊnØLkjs xmsLjsúaRsª«P§Ìsv ª«P§Ljs¸RP§§ ª«i°ÖsNRPxqscRsvFy¸RPãwÌs NRPÌQö©«s xmsLRPùª«srS©«sLsgS \|¤QscRsLSÊØcRsv ª«P§Ljs¸RP§§ N¯Ls»Rs ª«sLRPNRPV ‚saSÅsxmsÈPõLs ZQNËÍQLsúcSÌsvgS FyLjsúaS‚P§NSÕnsª«PXcTôsNTP ÊsÌs\ZªP§©«s xmso©ScRsvÌsv xmsƒïSLiVV . ‚P§gjsÖs©«s úFyLs»SÌsÌÜͬs ª«P§ZLËÍQ ©«sgRPLRPLs gS¬ds , xmsÈísßsLs gS¬ds gRPƒRsÀs©«s HcRsv©«PõLRP cRsaSÊôØÌs NSÌsLsÌÜÍ ÌsÕôsF~LscRsÛÌQËÍcRsv . FyLjsúaS‚P§NRP ‚sZQNËÍQLsúcUsNRPLRPßs \Zªsxmso G INRPä úxmsÊnÏsv»RP*ª«P§¨ NRP¬dsxqsLs AÌÜÍ¿Rs©«s NRPWƒS Û¿QË͸RP§ÛÌQËÍcRsv . xmnsÖs»RsLsgSZ©ËÍQ , \|¤QscRsLSÊØcRsv ZQNËÍQLsúcRsLsgSZ©ËÍQ @»RPùcnTsNRPLsgS @Õnsª«PXcRôsLs»S ZQNËÍQLsúcUsNRPLjsLs¿RsÊsƒTsLscRs©«Põ @LsaRsLs ‚sªScRsLRPz¤Qs»RsLs . A ®ªPͧLRPNRPV xqsLsxmnP§ÈÓs»Rs ª«P§Ljs¸RP§§ @xqsLsxmnP§ÈÓs»Rs LRPLsgSÌsÌÜÍ DFy´Ts @ª«sNSaSÌsv NRPWƒS D©«PõLs»RsÌÜÍ BNRPäZƒËÍQ ÌsÕnsxqsvò©SõLiVV . C @Õnsª«PXcTôs xmnsÌØÌs ©«svLsƒTs LSxtísû ÅsÇØ©SNRPV @»RPùcnTsNRPLsgS AcS¸RP§Ls ª«s©«sgRPwƒRsv»Rsv©«PõcTs . BcTs NScRs©«sÛÌQËͬs xqs»RPùLs . FPª«sLjs LSÇsNUP¸RPãwª«sxqsLSÌsv ªSLjsNTP DLsƒRsª«s¿RPvè . NS¬ds , ªSxqsòªSÌs©«sv ª«súNUsNRPLjsLs¿RsƒRsLs G ª«Pãwú»RsLs xqsª«P§LRós¬ds¸RP§Ls NScRsv . Ên‘†sNRPLsgS NRPLsÈÓs ª«P§§LscRsv©«Põ @Õnsª«PXcTôs NRPWƒS NRP©«sÊsƒRsNRPF¡ª«sƒRsLs cRPXztís ÌÜÍxmsª«Pãw ! ÛÌQËÍcS ¿RPwƒRs¬sLSNRPLjsxqsvò©SõLS ! ÛÌQËÍcS @ƒRïsg¯ÍÌsvgS ªScTsLs¿SÌs¬s ªScTsxqsvò©SõL¯Í ! @LRósLs NSª«sƒRsLs ÛÌQËÍcRsv .

lªP©«svNRPÊØÈsv»Rs©SZ©ËÍQõ úFy†sxmscTsNRPgS †dsxqsvN¯LsÛÈQËÍ úxmsúxms´Rsª«P§LsgS " úxmsÛ»QËÍùNRP LS¸RP§Ìs{qsª«P§ LSuíSû¬Põ Q' GLSöÈsv Û¿QË͸RPãwÌs¬s N¯LscRsLRPv N¯ÍLRPv»Rsv©SõLRPv . lªP©«svNRPÊØÈsv»Rs©«sLs»ÜÍ FyÈsW xmsLjsFyÌs©S r¢ÌsÊnÏPùLs cRPXuíSù NRPWƒS xqsª«P§LjósLsÛ¿QËÍ ªSLRPv ÛÌQËÍNRP F¡ÛÌQËÍcRsv . NS¬ds @cTs G ª«Pãwú»RsLs ªSLs¿nRs¬ds¸RP§Ls NScRsv . @ZcËÍQ ÇsLjsgjsÛ»QËÍ ALjósNRPLsgS , rSª«PãwÑsNRPLsgS †dsúª«s xqsLsO¯ÍÊnÏsLsÌÜÍNTP l©PÈísÊsƒRsv»RsvLscTs . úxmsÇØrS*ª«P§ùLs ª«P§©«svgRPƒRsZQNËÍQ úxmsª«PãwcRsLs GLRQöƒRsv»RsvLscTs . INRPä ª«PãwÈsÌÜÍ Â¿PFyöÌsLsÛÈQËÍ A úFyLs»RsLs ª«P§©«svgRPZƒËÍQ úxmsaSõLRósNRPª«P§ª«so»RsvLscRs©«sƒRsLsÌÜÍ FPÌØLsÈÓs xqsLsZcËÍQx¤QsLs ÛÌQËÍcRsv . rSgRPv ¬dsÈÓsNTP ª«P§Ljs¸RP§§ »SgRPv ¬dsÎÏP•NRPV aSbP*»Rs NRPLRPvª«so »RsxmQöcRsv . »SgRPƒS¬sZQNËÍQ ¬dsÎÏPv• ÛÌQËͬs¿]ÍÈs FyLjsúaS‚P§NSÕnsª«PXcTôs NRPÌsÌÜͬs ª«PãwÈs . DFycnTsNTP NRPLRPv\Zªs xmsoÈÓís©«s gRPƒRïs©«sv ª«scTsÛÌQËÍzqs ª«P§¨NRPVª«P§øƒTsgS ª«sÌsxqsÌsv lªPÎÏP•ƒRs®ªsW ! ÛÌQËÍcS D©«Põ gRPvƒRsvÌs cRsgRæsLRP @ƒRsvNRPVä†sZ©ËÍQ ! gRP†sxmsƒRsv»RsvLscTs . BcTs A»RQøx¤Qs»SùxqscRPXaRPù®ªPͧ @ª«so»RsvLscTs .

ÊnÏs‚sxtPù»Rsvò xmsLjsßSª«PãwÌs©«sv @©«svÊnÏsªSÌs AcnSLRPLsgS Ez¤QsLs¿RPv N¯LsÈsv©«Põ ªSLRPv , ª«P§©«s Ês»RsvZQNËÍQc¯Í ª«P§©«sLs Ês†sZQNËÍQcôSLs ! @©«Põ ¬sLSaSªScRsLs»ÜÍ ª«PãwÈ”ØZƒËÍQ ªSLRPw ÛÌQËÍNRP F¡ÛÌQËÍcRsv . NSLRPßsLs , ÊnØuS úxms†sxmscTsNRP\|mQs »QPÌsvgRPv Ç؆ds ®ªP§§»RsòLs IZQNËÍQ FyÌs©S g¯ƒRsvgRPv úNTsLscTsNTP LSªSÌsZ©ËÍQ úxmsgSƒRs\ZªP§©«s ªSLs¿nRs ®ªPͧLRPNRPV »ÜÖs @ƒRsvgRPvgS Dª«P§øƒTs ª«P§úcSxqsv LSxtísûLs ©«svLsƒTs ‚sƒTsª«sƒTs "ALsúcnRs LSxtísûLs Q' GLRQöƒTsLscTs . A©SƒRsv |mPcRôs ª«P§©«svxtsvÌs IxmQöLscRsLsÌÜÍ ÊnØgRPLsgS NRPLRPwõÌsvÌÜÍ LSúxtsQís LSÇscnS¬s¬s l©PÌsN¯ÌØöLRPv . »RsLRPvªS»Rs ALsúcnRsúxmsZcËÍQaºs GLRQöƒRsƒRsLs»ÜÍ \|¤QscRsLSÊØcRsv LSÇscnS¬ds ©«sgRPLRP\ZªP§ , »RscS*LS ª«s©«sgRPwƒTs©«s rS©«svNRPWÌØLsaSÌs©«sv xqscTP*¬s…¸iWgRPLs Û¿QËÍxqsvN¯¬s , ÊØgS @Õnsª«PXcTô“s ¿PLscTs©«s 55 GLsƒR”s »RsLRPvªS»Rs BxmsoöƒRsv lªPÎÏP•g¯ƒTsÛ»QËÍ , ª«P§ŒÉP• {qsª«PãwLsúcnRsNRPV LSÇscnS¬sgS G N¯ÍrSsò ©«sgRPLS¬sN¯Í »RsLRPÖs lªPŒP• @NRPäƒRs @Õnsª«PXcTôs ¿PLscSNRP ª«P§LjsN¯Ls»Rs NSÌجsNTP ªSÎÏPv• »Rs¬Põ lªPÎÏP•g¯ÈísLRPZ©ËÍQ cS¬sNTP LS¸RP§Ìs{qsª«P§ªSxqsvÌsNRPV gSùlLPLsÈÔs G‚P§ÈÓs ! " ª«Pãw úFyLs»Rs @Õnsª«PXcTô“s xmnsÌØÌs©«sv »S®ªPͧ @©«svÊnÏs‚sLs¿SÌsZ©ËÍQ Q' cRsvLRPv÷cTôsNTP @Ls»RsLs DLsƒRscRsv NRPcS ! D»RsòLSLsúcnRs úxmsÇsÌsNRPV ‚saSÅs ZQNËÍQLsúcRs ÕsLscRsvª«sogS ÇsLRPvgRPv»Rsv©«Põ @Õnsª«PXcTô“s NRP¬dsxqsLs N¯Ls»Rs ª«spLRPÈs NRPÖQöLs¿Rsª«s¿RPvèZ©ËÍQ®ªsW ! NS¬ds LS¸RP§Ìs{qsª«P§ úxmsÇsÌsNRPV @ÌØLsÈÓs AaSNTPLRPßs®ªPͧ NRP¬szmsLs¿RsƒRsLs ÛÌQËÍcRsv . |mPcRôs ª«P§©«svxtsvÌsv Û¿QËÍxqsvN¯©«Põ " $ÊØgºs IƒRsLsÊsƒTsNRP Q' ÌÜÍ F~LscRsvxmsLRPÀs©«s ®ªPͧLRPNRPV úNTsuñS ©«scUs ÇsÌØÌs xmsLszmsßÔsÌÜÍ úxms´Rsª«P§ ªSÈØ NRPÖQörSsòª«P§©«Põ ª«PãwÈs ÊsvÈíscRsÅsÌØÛ¿QË͸RP§ÊsƒTsLscTs . ÊsÎØ•Ljs»ÜÍ FyÈsv »RsvLsgRPÊnÏsúcRs ¬dsÈÓs¬ds N¯ÍÌÜÍö¸RPãwLRPv . D©«Põ LSxtísû LSÇscnS¬s¬ds ª«scRsvÌsvN¯©SõLRPv . »QPÌsvgRPv Ç؆s xqs\ZªP§NRPù»Rs N¯ÍxqsLs lªP©«sNSª«P§§LscRsv AÌÜÍÀsLs¿Rs NRPVLsƒS @¬Põ »SùgSÌsv Û¿QËÍzqs©«s LS¸RP§Ìs{qsª«P§ Z©ËÍQƒRsv cTsNRPVä»ÜÍ¿Rs¬s zqós†sÌÜÍ xmsƒTsLscTs . ª«P§¥PP ©«sgRPLRPLsgS FPcTsgjs©«s \|¤QscRsLSÊØcRsv , »QPÌsvgRPv Ç؆sNTP gRPLRP*NSLRPßs\ZªP§©«s LSxtísû LSÇscnS¬s . ª«P§©«s LSÇscnS¬ds ©«sgRPLRPLs @Z©ËÍQ Ênت«s©«s»ÜÍ LSxtísû ©«sÌsvª«P§¨ÌsÌs ©«svLsÀs , NRPVúgSª«PãwÌs ©«svLsÀs NRPWƒS ¿RscRsvª«soN¯©«Põ ªSLRPv , ¬sLRPORsLSxqsvùÌsv DFy´Ts N¯ÍxqsLs , D©«Põ»Rs ‚scSùª«sNSaSÌs N¯ÍxqsLs ª«s¿SèLRPv . @Õnsª«PXcTôs BNRPäZƒËÍQ ! @ª«sNSaSÌsv BNRPäZƒËÍQ ! @LiVV©«sxmsoöƒRsv C xmsLjsßSª«P§Ls xqsx¤QsÇsLs . úxmsxmsLsÀdsNRPLRPßsÌÜÍ ÊnØgRPLsgS xqsLjsx¤QscôRsvÌsv ÛÌQËͬs ª«PãwlLPäÈ£s N¯ÍxqsLs ª«PãwlLPäÈ£s aRsNRPVòÌsv xmsLRPvgRPvÌsv †dszqs©«sÛÈ”QËÍ , D©«Põ @ª«sNSaSÌs©«sv @LscTs xmso¿RPvèN¯¬s F¡ÈÔs úxmsxmsLs¿RsLsÌÜÍ ª«P§©«svgRPƒRs rSgjscôSª«P§¬s ¸RP§§ª«s»Rs ª«P§Ljs¸RP§§ úaS‚P§NRPVÌsv xmsLRPvgRPv xmsLslcPLsÌÜÍ D©SõLRPv . LSuíSûÕnsª«PXcTôsNTP ZcËÍQaSÕnsª«PXcTôsNTP »Rsª«P§ aRsNTPò ¸RP§§NRPVòÌs©«sv ‚s¬s…¸iWgjsxqsvò©«Põ ªSLjs¬s Ês»RsNRPƒS¬sNTP ª«sÌsxqs ª«sÀQè©«s ªSLRP¬s cTP*†ds¸RP§ úZaËÍQßÓs F¢LRPvÌsvgS ¿RPwxqPwò , ©¯ÍÈÓsN¯ÀQè©«sÈ”sv cRsvLS÷éxtsÌ؃RsƒRsLs ÌØLsÈÓs NRPVxqsLsrSäLRPvÌs úxmsª«sLRsò©«sÌs»ÜÍ ª«P§©¯Í®ªPÍcRs©«s ¿PLscRsv»Rsv©SõLRPv . ªSNºs rS*»RsLsú»Sù¬sNTP , úxmsÇØ»RsLsú»Rs x¤QsNRPVäÌsNRPV , ª«Pãw©«sª«s x¤QsNRPVäÌsNRPV , F¢LRPvÌs x¤s§LscS»Rs©S¬sNTP , A»RQøg_LRPªS¬sNTP ÊnÏsLsgRPLs NRPÖsgjsxqsvò©SõLRPv . C @¬Põ @LsaSÌs\|mQs LSÇsNUP¸RP§ ª«Pùª«sxqós ¬sÇØLiVV†ds»ÜÍ @¬Põ úFyLs»SÌs úxmsÇsÌsNRPV xqsª«P§©Sù¸RPãw¬Põ @LscTsLs¿RsƒS¬sNTP ÊØcnRPù»Rs»ÜÍ AÌÜÍÀsLs¿SÌØ ? ÛÌQËÍcS ?

" ALsúcnRsúxmsZcËÍQaºs ÊnØuS úxms¸RP§§NRsò LSúuSQísÌs GLSöÈsvÌÜÍ @Ls»RsLS÷égRPLsgS GLRQöƒRsÛÌQËÍcRs¬s Q' ¿RsLjsú»RsZ©ËÍQ @xmsúÊnÏsLsaRsLs xmsÈÓísxqPwò N¯LscRsLRPv @ª«sgSx¤Qs©SLSz¤Qs»RPùLs»ÜÍ NSª«s¿RPvè ÛÌQËÍcS DZcôËÍQaRPùxmspLRP*NRPLsgS NSª«s¿RPvè xmsZcËÍQxmsZcËÍQ ª«PãwȔ؃Rsv»Rsv©SõLRPv . IZQNËÍQ ÊnØxts , IZQNËÍQ xqsLsxqPäX†s úFy†sxmscTsNRP\|mQs©«s NSNRPVLsƒS ª«P§ZLËÍQ úFy†sxmscTsNRP\|mQs " ‚saSÌØLsúcnRs Q' rScnRs©«s N¯ÍxqsLs ©SÈÓs »RsLRPLs úFyßSÌsNRPV »QPgjsLsÀs , ‚dsL¯ÍÀs»Rs F¡LSÈØÌsv Û¿QËÍaSL¯Í , »SùgSÌsv Û¿QËÍaSL¯Í, @Èsv\|mQs »QPÌsvgRPv úxmsÇsÌs AaSr¢cnRsª«sLsgS ÊnØ‚sLsÀs©«s ALsúcnRsúxmsZcËÍQaºs ©«sv xmsLjsLRPOTsLs¿RPvN¯Íª«sƒS¬sNTP 1969 ÌÜÍ ª«sÀQè©«s \ÛÇs »QPÌsLsgSßs , 1972 ÌÜÍ \ÛÇs ALsúcnRs DcRPùª«PãwÌs©«sv G @ª«sgSx¤Qs©«s»ÜÍ ‚sÀQè©«PõNRPLRP DcRPùª«PãwÌsvgS ÊnØ‚sLsÀs ªSÈÓsNTP ª«Pù†sZLËÍQNRPLsgS FPcRsvL¯ƒTïs ¬sÌsÊsƒTs »SùgSÌsv Û¿QËÍaSL¯Í , @xqsÌsv LSúxtsQísLs G úFy†sxmscTsNRP\|mQs©«s GLRQöƒTsLsc¯Í ‚sÇñs»Rs»ÜÍ AÌÜÍÀsLs¿SÖs . xqsLsNRPVÀs»Rs LSÇsNUP¸RP§ @ª«sxqsLSÌs N¯ÍxqsLs AÌÜÍ¿Rs©S †dsLRPvÛ»QËÍ©«svõÌ”ÜÍ ª«PãwLRPvöÌsv Û¿QËÍxqsvN¯¬s DLsƒRsª«s¿RPvè . NS¬ds ¿RsLjsú»Rs©«sv ª«súNUsNRPLjsLsÛ¿QËÍ cRsvrS=x¤QsrS¬sNTP xmsp©«svN¯Íª«sƒRsLs xqsª«P§LsÇsxqsª«Pãw ?

ZcËÍQaRs ªSùzms»RsLsgS @¬sªSLRPùLsgS úxmsÊnت«sLs NRPÖQöLsÛ¿QËÍ INRP xqsLsNT”Pxtís\ZªP§©«s , ÇshjsÌs\ZªP§©«s , @»RPùLs»Rs xqsv¬Põ»Rs\ZªP§©«s xqsª«P§xqPù©«sv FPcRsvL¯ä©«PõxmsoöƒRsv @¬Põ úFyLs»SÌsNRPV ª«sLjósLsÛ¿QËÍÌØ Ç؆ds¸RP§ ‚scnS©S¬Põ LRPwF~LscTsLs¿RPvN¯Íª«sƒRsLs Ç؆ds¸RP§ LSÇsNUP¸RP§ FyLkjísÌs ‚scRsvùNRsò cnRsLRQøLs . @ÌØZgËÍQ LSxtísû ªSùzms»RsLsgS ‚sxqsòLjsLsÀs D©«Põ úFyLs†ds¸RP§ FyLkjísÌsv IN¯äNRPä úFyLs»S¬sNTP IN¯äNRPä ‚scnS©S¬Põ @©«svxqsLjsLs¿RsƒRsLs »RsgRPv©S ? BÌØLsÈÓs úxmsaRPõÌsNRPV LSÇsNUP¸RP§ FyLkjísÌsv úxmsÇsÌsNRPV FPxmQöÈÓs\ZNs©S xqsª«PãwcnS©«sLs ¿PFyöÖQ= DLsÈsvLscTs . BxmsoöƒRsv A ¬sÇØLiVV†ds LSÇsNUP¸RP§ ©S¸RP§NRP»RP*LsÌÜÍ N¯LRPª«sƒTsLscTs NSÊsÛÈíQËÍ LSÇsNUP¸RPãwÌs xmsÈ”s úxmsÇجdsNRPLsÌÜÍ ‚saRP*xqs¬ds¸RP§»Rs úxmsaSõLRósNRPª«P§LiVVLscTs . ZcËÍQaRs ‚sxqsòX»Rs úxms…¸iWÇs©SÌsv , úxmsÇsÌs úxms…¸iWÇs©SÛÌQËÍ gksÈsv LSLiVVgS ‚scnS©SÌs©«sv LRPwF~LscTsLsÀs @ª«P§Ìsv Û¿QË͸RPãwÌs¬s úxmsÇsÌsv N¯ÍLRPvN¯Íª«sƒRsLsÌÜÍ »Rsxmsoö ÛÌQËÍcRsv NRPcS ? úxmsÛ»QËÍùNRP »QPÌsLsgSßs xqsª«P§xqPù\|mQs ‚s‚scnRs FyLkjísÌsv @©«svxqsLjsxqsvò©«Põ \ZªsÅsLRPvÌsv ÊnÏs‚sxtPù»RsvòÌÜÍ ¿SÌØ ¥PP¬sNRPLRP\ZªP§©«s xmsLjsßSª«PãwÌsNRPV cSLjs†dsrSsò¸RP§©«sƒRsLsÌÜÍ FPÌØLsÈÓs xqsLsZcËÍQx¤QsLs ÛÌQËÍcRsv . DxmsúFyLs†ds¸RP§ FyLkjísÌsv »Sª«P§§ úFy†s¬scnRPùLs ª«sz¤QsLsÛ¿QËÍ úFyLs»S¬sNTP xqsLsÊsLscTsLsÀs©«s INRP©¯NRP xqsª«P§xqPù\|mQs ZQNËÍQLsúcUsNRPLjsLsÀs cS¬Põ rScnTsLs¿RPvN¯Íª«sƒS¬sNTP @ª«sxqsLRP\ZªP§©«s ª«spùx¤Qs , úxms†sª«spù¥PPÌs©«sv LRPwF~LscTsLs¿RPvN¯LsÈsW ª«P§©«svgRPƒRs rSgjsrSsòLiVV . A xqsª«P§xqPùNRPV ª«P§§gjsLsxmso ÌsÕnsLs¿RsgSZ©ËÍQ C »RsLRP¥PP FyLkjísÌsv @Ls»RsLôS©«sLs @LiVV©S AaRQèLRPùLs ÛÌQËÍcRsv . ‚sÕns©«Põ ÇØ»RsvÌsv , ª«P§»SÌsv , NRPVÌØÌsv , »QPgRPÌsv , ÊnØxtsÌsv , xqsLsxqPX»RsvÌsv , A¿SLSÌs»ÜÍ " Õns©«Põ»RP*LsÌÜÍ GNRP»RP*Ls Q' gS Òs‚sxqsvò©Sõª«P§§ . @Z©ËÍQNRP @LsaSÌs»ÜÍ FyÈsv Ç؆ds¸RP§ FyLkjísÌs \ZªsxmnsÌPùLs NSLRPßsLs gSZ©ËÍQ úFyLs†ds¸RP§ FyLkjísÌsv A‚sLRQ÷é‚sLs¿SLiVV . xqsª«P§NSÖds©«s LSÇsNUP¸RPãwÌsÌÜÍ ªSÈÓs Fyú»Rs©«sv ‚sxqQøLjsLs¿RsÛÌQËͪ«P§§ . ‚sxqsòX»Rs úxmsÇØúxms…¸iWÇs©SÌs xmsÈ”s úFyLs†ds¸RP§ FyLkjísÌsv NRPWƒS »Rsª«P§NRPV©«Põ ÊØcnRPù»Rs©«sv ‚sxqQøLjsLs¿RsÇØÌsª«so . NS¬ds Ç؆ds¸RP§ FyLkjísÌsv ‚saSÌs cRPXNRQöcnRsLs»ÜÍ , aS{qsòû¸RP§LsgS , }¤sQ»RsvÊscRôsLsgS ‚scnS©SÌs©«sv LRPwF~cTsLs¿RPvN¯¬s , @ª«P§Ìsv Û¿QË͸RP§NRPF¡Û»QËÍ ZcËÍQaRsLs ®ªP§§»Ssò¬sNTP ¥PP¬s ÇsLRPvgRPv»RsvLscTs .

అందలమే మీది... అన్యాయమెక్కడ!

సాక్షి దిన పత్రిక

అందలమే మీది... అన్యాయమెక్కడ!

విశ్లేషణ టి. లక్ష్మీనారాయణ సీపీఐ రాష్ట్ర నాయకులు అవకాశవాద రాజకీయ నాయకుల వికృత విన్యా సాలకు ప్రతిబింబంగా నిలుస్తున్నాయి పొన్నాల లక్ష్మయ్య తాజా పోకడలు. నిన్నటి వరకు అందరికీ సుద్దులు చెప్పిన రాష్ట్ర భారీ, మధ్యతరహా నీటిపారు దల శాఖ మాజీ మంత్రివర్యులు పొన్నాల లక్ష్మయ్య నేడు ప్లేటు ఫిరాయించడం దారుణం. గత ఆరు దశా బ్దాల కాలంలో వంచనకు గురై తాగునీటికి, సాగు నీటికి కటకటలాడిపోతున్న కరువు సీమపై నిరాధా రమైన ఆరోపణలు చేయడం విజ్ఞత అనిపించుకోదు. చట్టాన్ని ఉల్లంఘించి, అనైతికంగా జలదోపిడీకి పాల్పడ్డారని కరువు పీడిత రైతులపై ఆరోపణలు చేస్తూ కేంద్ర మంత్రి గులాంనబీ ఆజాద్‌కు కాంగ్రెస్ తెలంగాణ ఫోరం తరఫున సమర్పించిన నివేదికలో పేర్కొనడం గర్హనీయం. ఆరేళ్లు ఆ శాఖకు మంత్రిగా పనిచేసిన పొన్నాల ఇచ్చిన నివేదిక సహజంగానే ప్రాధాన్యం సంతరించుకొంటుంది. కృష్ణా, గోదావరి నదీ జలాల కేటాయిం పుల్లో తెలంగాణ ప్రాంతానికి జరిగిన అన్యాయాన్ని వాస్తవాల ఆధారంగా ఎత్తిచూపి, సమన్యాయం కోసం దెబ్బలాడితే సమాజం హర్షిస్తుంది. ప్రజా తంత్రవాదులు సంపూర్ణ మద్దతు పలుకుతారు. కృష్ణా జలాల పంపకంపై బచావత్ ట్రిబ్యునల్ ఇచ్చిన తీర్పులో తెలం గాణకు తీవ్రంగా అన్యాయం జరిగిందన్నారు. నిజమే రాష్ట్రంలో ఉన్న 29,441 చదరపు మైళ్ల కృష్ణా నదీ పరీవాహక ప్రాంతంలో 20,167 (68.5 శాతం) చదరపు మైళ్లు తెలంగాణలోనే ఉంది. కానీ బచావత్ ట్రిబ్యునల్ రాష్ట్రానికి కేటాయించిన 800 టీఎంసీ నికర జలాలలో 33 టీఎంసీలను శ్రీశైలం జల విద్యుత్ ప్రాజెక్టు వద్ద ఆవిరైపోయే నష్టాల పద్దు కింద తీసేయగా మిగిలిన 767 టీఎంసీలలో తెలంగాణ ప్రాంతానికి 266.83 (35 శాతం) టీఎంసీలు మాత్రమే కేటాయించారు. పర్యవసానంగా అన్యాయం జరిగిందనే భావన తెలంగాణ ప్రాంత ప్రజల్లో ఉన్నది. అదే సందర్భంలో రాయలసీమ ప్రాంతంలో 5,414 (18.4 శాతం) చదరపు మైళ్లు ఉంటే 122.7 (16 శాతం) టీఎంసీలను కేటాయించడంతో అక్కడి ప్రజల్లోనూ అసంతృప్తి ఉన్నది. 3,860 (13.1 శాతం) చదరపు మైళ్లు మాత్రమే ఉన్న కోస్తాంధ్రకు 377.47 (49 శాతం) టీఎంసీలు కేటాయించారు. ఈ విధంగా కేటాయింపులు చేయడానికి బచావత్ ట్రిబ్యునల్ అనుసరించిన సూత్రబద్ధమైన విధానమేంటో అందరికీ విదితమే. ఆ నాటికి వినియోగంలో ఉన్న లేదా నిర్మాణంలో ఉన్న ప్రాజెక్టులకు ‘ప్రొటెక్టివ్ యుటిలైజేషన్’ నియమానుసారం నీటి కేటాయింపులు చేశారు. ఒక్క మహబూబ్‌నగర్ జిల్లా కడగండ్లను పరిగణనలోకి తీసుకొన్న ట్రిబ్యునల్ జూరాల ప్రాజెక్టుకు మాత్రమే 17.84 టీఎంసీల నికర జలాలను అదనంగా కేటాయించింది. కాబట్టే 2,060 టీఎంసీల నికర జలాలలో మన రాష్ట్రానికి 800 టీఎంసీలు దక్కాయి. నదీ పరీవాహక ప్రాంతాన్ని మాత్రమే కొలబద్దగా తీసుకుంటే మొత్తం 99,980 చదరపు మైళ్లలో మన రాష్ట్రంలో ఉన్నది 29,441 (29.5 శాతం) చదరపు మైళ్లే అంటే 2,060 టీఎంసీల నికర జలాల్లో దామాషా విధానంలో అయితే 608 టీఎంసీలు మాత్రమే మన వాటాగా వస్తాయనే వాస్తవాన్ని గుర్తించాలి. అలా కాని పక్షంలో దాదాపు 48 శాతం పరీవాహక ప్రాంతం ఉన్న కర్ణాటకకు అధిక నీటిని కేటాయించి ఉండాలి. ఈ అంశంపై బచావత్ ట్రిబ్యునల్ లోతైన చర్చ చేసిన మీదటే, నీటి రంగంలో అమలులో ఉన్న అంతర్జాతీయ న్యాయ సూత్రాలను పరిగణనలోకి తీసుకొని మూడు రాష్ట్రాలకు ఆమోదయోగ్యమైన తీర్పును ఆనాడు ఇచ్చింది. బచావత్ ట్రిబ్యునల్ విచారణ మొదలైన నాటి నుంచి తీర్పు (అవార్డు) వెలువడి, 1976 మేలో ‘గెజిట్ నోటిఫికేషన్’ ద్వారా అమలులోకి వచ్చిన కాలంలో రాష్ట్ర ముఖ్యమం త్రులుగా తెలంగాణ ప్రాంతం వారే ఉన్నారు. 1971, సెప్టెంబర్ 30 మొదలు 1982, ఫిబ్రవరి దాకా పి.వి. నరసింహారావు, జలగం వెంగళరావు, మర్రి చెన్నారెడ్డి, టి. అంజయ్యలు ముఖ్యమంత్రులుగా పనిచేశారు. అన్యాయం జరిగిందని భావించినా ఎవరిని నిందించాలి? ట్రిబ్యునల్ తీర్పులో అన్యాయం జరుగుతుంటే వారు గుడ్లప్పగించి చూస్తూ ఉండిపోయారా? ఎందుకు గళమెత్తి పోరాడలేదు? ఆరోపణలు చేసే ముందు చరిత్రను, వాస్తవాలనూ అధ్యయనం చేస్తే మంచిది. వక్రీకరణలు, అబద్ధాలతో రాజకీయ లబ్ధి పొందాలనుకోవడం ఏ మాత్రం సమర్థనీయం కాదు. ‘పొన్నాల’ ఏం చేశారు? గడచిన రెండున్నర దశాబ్దాల కాలంలో భారీ, మధ్యతరహా నీటి పారుదలశాఖ మంత్రులుగా పనిచేసిన వారు అత్యధికులు తెలంగాణ వారే కదా? తుమ్మల నాగేశ్వరరావు, మండవ వెంకటేశ్వరరావు, కడియం శ్రీహరి, పొన్నాల లక్ష్మయ్య నుంచి నేటి సుదర్శన్‌రెడ్డి దాకా అందరూ అక్కడి వారే కదా! మధ్యలో కొంత కాలం మాత్రమే కోడెల శివప్రసాద్ ఉన్నారు. 1976 మొదలు 2000, మే 31 నాటి వరకు అధికారికంగాను, మరొక మాటలో చెప్పాలంటే జస్టిస్ బ్రిజేష్ కుమార్ నేతృత్వంలోని కృష్ణా జలాల వివాదానికి సంబంధించిన రెండవ కమిషన్ 2010, డిసెంబర్ 30న నివేదిక సమర్పించే నాటి వరకు బచావత్ ట్రిబ్యునల్ తీర్పే అమలులో ఉన్నది. మిగులు జలాలను వినియోగించుకొనే సంపూర్ణ స్వేచ్ఛను బచావత్ ట్రిబ్యునల్ మన రాష్ట్రానికి దఖలు పరిచింది. ఆ అవకాశాన్ని సద్వినియోగం చేసుకొని మిగులు జలాల ఆధారంగా రూపొందించబడిన వివిధ ప్రాజెక్టులను నిర్మించి ఉంటే బ్రిజేష్ ట్రిబ్యునల్ ముందు వాదించి నీళ్ల కేటాయింపు పొంది ఉండవచ్చు. తద్వారా ఇటు తెలంగాణ, అటు సీమ ప్రాంతాలకు కాస్తయినా న్యాయం జరిగి ఉండేది. బ్రిజేష్ ట్రిబ్యునల్‌ను కేంద్ర ప్రభుత్వం నియమించిన 2004, ఏప్రిల్ నుంచి ఆ ట్రిబ్యునల్ నివేదిక సమర్పించే నాటి వరకు ఆ శాఖకు మంత్రిగా బాధ్యతలు వహించింది స్వయానా పొన్నాల వారే! ఆయన పుణ్యానే బ్రిజేష్ ట్రిబ్యునల్ తీర్పు రాష్ట్ర ప్రయోజనాలకు గొడ్డలిపెట్టుగా పరిణమించింది. నాగార్జునసాగర్ రిజర్వాయర్‌లో క్యారీ ఓవర్ పద్దు కింద బచావత్ ట్రిబ్యునల్ చేర్చిన 150 టీఎంసీలను కూడా మనకు కేటాయించిన నీటిలోనే అంతర్భాగం చేశారు. ఇంత దారుణమైన అన్యాయం జరుగుతుంటే నిమ్మకు నీరెత్తినట్లు కూర్చొని, అత్యంత బాధ్యతారహితంగా వ్యవహరించిన ఆ శాఖ మంత్రిగా ఆనాడు ఉన్న పొన్నాలను చరిత్ర క్షమించదు. నిజాయితీ ఉంటే తెలంగాణకు జరిగిన అన్యాయాన్ని సరిదిద్దడానికి బ్రిజేష్ కుమార్ ట్రిబ్యునల్ ముందు ఎందుకు వాదించలేదు? సమన్యాయాన్ని సాధించడానికి ఆయనకెవరు అడ్డొచ్చారు? ఆగస్టు 16 నుంచి ట్రిబ్యునల్, మూడు రాష్ట్రాలు వ్యక్తం చేసిన అభ్యంతరాలపై మళ్లీ విచారణ చేపట్టింది. ఆ సందర్భాన్ని సద్వినియోగం చేసుకొనైనా తెలంగాణకు జరిగిన అన్యాయాన్ని సరిదిద్దించండి. మహబూబ్ నగర్ జిల్లాలో నిర్మాణంలో ఉన్న కల్వకుర్తి, నెట్టెంపాడు, నల్లగొండ జిల్లాల్లో నిర్మాణంలో ఉన్న ఎస్‌ఎల్‌బీసీ ప్రాజెక్టులకు అవసరమైన 77 టీఎంసీల నీటి కేటాయింపును సాధిస్తే అందరూ హర్షిస్తారు. మన రాష్ట్ర పరిధిలో నీటి పంపకంలో సర్దుబాట్లకు ఉన్న ఎన్నో అవకాశాలను అధ్యయనం చేయవచ్చు. ఆ పనిచేయడానికి బదులు ‘ఆడలేక మద్దెల ఓడన్నట్లు’ తమ వైఫల్యాన్ని కప్పి పుచ్చుకొంటూ, వెనకబడ్డ రాయలసీమ ప్రజలను నీళ్ల దొంగలుగా చిత్రించడం క్షమార్హం కాదు. కృష్ణానదిని మొత్తంగా మళ్లించుకుపోతున్నారని అన్యాయంగా మాట్లాడుతున్నారు. ఇది వాస్తవమా? శ్రీశైలం రిజర్వాయర్ నుండి నీటి వినియోగానికి సంబంధించిన ప్రాధాన్య తాక్రమాన్ని నిర్దేశిస్తూ 1996వ సంవత్సరంలో విడుదల చేసిన జీఓ నంబర్ 69 అమలులో ఉన్నది. అలాగే 854 అడుగుల నీటి నిల్వను పరిరక్షించాలని, అత్యవసర పరిస్థితుల్లో మాత్రం ఆ నీటి మట్టం కంటే ముందే నీటి విడుదలకు ప్రభుత్వానికి వీలుకల్పిస్తూ 2004లో జారీ చేసిన జీఓ నంబర్ 107 అమలులో ఉన్నది. ఈ రెండు ప్రభుత్వ ఉత్తర్వులు అమలులో ఉన్నంత కాలం ఏ ప్రాం తానికి అన్యాయం జరిగే అవకాశమే లేదు. రాయలసీమ ప్రాంతానికి న్యాయ బద్ధంగా విడుదల చేయాల్సిన నీటి తరలింపుకు మరో ప్రత్యామ్నాయం ఉన్నదా? ఆరేళ్లు ఆ శాఖకు మంత్రిగా పనిచేసిన పొన్నాలే చెప్పాలి. నాడు సమ ర్థించి, నేడు ప్రశ్నించడం విజ్ఞత అనిపించుకుంటుందా! అత్యంత సున్నితమైన, జటిలమైన నీటి సమస్యను రావణకాష్టంగా మార్చడం శ్రేయస్కరం కాదు. ‘చెట్టు పేరు చెప్పుకొని కాయలమ్ముకొన్న’ చందంగా తెలంగాణ పేరు చెప్పుకొని రాజకీయంగా ఎదగడమే పనా? లేదా మేలు చేయడానికి నిర్మాణాత్మకంగా చేసిందేమయినా ఉన్నదా? గోదావరి నీటిని సద్వినియోగం చేసి, చారిత్రకంగా వెనుకబడ్డ తెలంగాణను సస్యశ్యామలం చేయడానికి దోహదపడే ప్రాణహిత - చేవెళ్ల పథకానికి జాతీయ హోదా సాధించడానికి ఎవరడ్డొచ్చారు? శ్రీరాంసాగర్ రెండవదశ-వరద కాలువ, దేవాదుల, ఎల్లం పల్లి, కాంతాలపల్లి, ఇందిరాసాగర్ మరియు రాజీవ్‌సాగర్ (దుమ్ముగూడెం పథకాలు) వగైరా నిర్మాణంలో ఉన్న ఎత్తిపోతల పథకాలను యుద్ధ ప్రాతి పదికపై పూర్తి చేసి సాగునీటి అవసరాలను తీరిస్తే రాష్ట్ర సమగ్రాభివృద్ధికి ఉపకరిస్తుంది. కృష్ణా నదీ పరీవాహక ప్రాంతంలో వలసలకు మారుపేరుగా నిలిచిన మహబూబ్‌నగర్, నల్లగొండ జిల్లాల్లో మిగులు జలాల ఆధారంగా నిర్మాణంలో ఉన్న ప్రాజెక్టులకు, రాయలసీమ ప్రాంతం, ప్రకాశం జిల్లా లాంటి కరువు పీడిత ప్రాంతాల నీటి దాహాన్ని తీర్చవచ్చుకదా! అధికార పీఠంపై కూర్చొని ఉన్న పొన్నాల ఆ బాధ్యతను నిర్వర్తించకుండా విద్వేషాలను రెచ్చగొట్టడానికి తమ తెలివితేటలను ఉపయోగించడం దేశ హితానికి ప్రయోజనం చేకూర్చదు. వెనుకబడ్డ ప్రాంతాలలో నిర్మాణంలో ఉన్న నీటి ప్రాజెక్టులను ప్రాధాన్యతాక్రమంలో త్వరితగతిన పూర్తి చేసి సాగునీరు, తాగునీరు అందరికీ అందించే లక్ష్యం వైపున ఆలోచనలు, ఆచరణ ఉంటే భావితరాలు హర్షిస్తాయి. ‘అడుగడుగునా అన్యాయం!’ ఆంధ్రప్రదేశ్ ఏర్పడిన తరవాత తెలంగాణకు సాగునీటి పంపిణీలో జరిగిన అన్యాయాలను వివరిస్తూ రాష్ట్ర కాంగ్రెస్ వ్యవహారాల ఇన్‌చార్జ్ గులాంనబీ ఆజాద్‌కు జూలై 30న ఢిల్లీలో పొన్నాల లక్ష్మయ్య సమర్పించిన నివేదికలోని ముఖ్యాంశాలు: నాటి హైదరాబాద్ ప్రభుత్వం 70 లక్షల ఎకరాలకు సాగునీరు అందించే ప్రణాళికలను రూపొందించింది. ఆంధ్రప్రదేశ్ ఏర్పడ్డాక వాటిని కుదించడమో, రద్దు చేయడమో చేశారు. కృష్ణా జలాలపై ఉన్న హక్కును గుర్తించక, నిరాకరించడంతో 174.3 టీఎంసీల నీటిని తెలంగాణ కోల్పోయింది. నాగార్జునసాగర్ ఎడమకాల్వ, శ్రీరాంసాగర్, నిజాంసాగర్, ఆర్డీఎస్, జూరాల, ఎగువ మానేరు, కోయిల్‌సాగర్, ఘనాపూర్ ప్రాజెక్టులకు నిధుల మంజూరులో సవతితల్లి ప్రేమ. చిన్ననీటి పారుదల, చెరువుల నిర్వహణపై పూర్తి నిర్లక్ష్యం. జాతీయ, అంతర్జాతీయ న్యాయసూత్రాల ఉల్లంఘనకు పాల్పడుతూ తెలంగాణకు కృష్ణా, గోదావరి జలాల నిరాకరణ.